مکمل غذای کودک

تکمیل تغذیه کودک با مکمل غذایی

کودکان برای والدین بسیار ارزشمندند و پدران و مادرها سعی می‌کنند تا همیشه بهترین شرایط را برای رشد و تکامل آنها فراهم کنند و بدون شک یکی از مهمترین دغدغه‌ها در سنین رشد کودک، تغذیه و در کنار آن استفاده از مکمل‌های خوراکی برای اوست.

بهترین نوع تغذیه برای کودک استفاده مناسب از انواع و اقسام غذاها و منابع غذایی است. این مواد غذایی شامل لبنیات برای تامین مواد معدنی، گوشت‌ها و مواد غذایی حیوانی برای تامین پروتئین؛ سبزی‌های برگ سبز و تازه برای تامین انواع ویتامین‌ها و غلات کامل برای تامین مواد کربوهیدراتی و مورد نیاز کودک است.

علت مصرف مکمل در کودکان

اگر رژیم های غذایی کودک نتوانند همه ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن را تامین کنند ، کودک نیازمند مصرف مکمل است. کودکان زیر پنج سال ممکن است به مشکلاتی مانند کمبود ید، فقر آهن و کمبود ویتامین های A و D مبتلا شوند ، بنابراین برای رشد بهتر کودک لازم است مکمل هایی را به او بدهید که این مواد را در بدن او تامین کند. مینادکس، سانستول، کیدی کر، میم، پدیاویت، زینک پلاس، ب کمپلکس مکمل های نام آشنایی هستند که مادران ایرانی از آنها استفاده می کنند .

کدام کودکان نیازمند دریافت مکمل هستند :

• کودکانی که از رژیم غذایی گیاه خواری پیروی کند و گوشت و محصولات لبنی استفاده نمی کنند.
• کودکان دچار مشکلات روده ای، سرطان، عفونت مثانه، این بیماری ها بر روی جذب مواد معدنی از غذا تاثیر می گذارد و نیاز کودک به ماده ی معدنی را افزایش می دهد.
• کودکانی که سابقه ی عمل جراحی دارند.
• کودکان حساس به غذا و کم خوراک که برخی مواد غذایی را مصرف نمی کنند.

تغذیه ی کودکان :

مکمل ها برای رشد کودکان بسیار مفید هستند و نیازهای ویتامینی بدن آن ها را تامین می کنند . اولین نیاز کودکان پس از تولد غذا خوردن است که توسط شیر مادر تامین می شود . طی نخستین سال تولد ، وزن کودک سه برابر می شود و قد در حدود پنجاه درصد افزایش می یابد . انرژی لازم جهت رشد جسمی و ذهنی کودک ، تغذیه مهم ترین عامل می باشد . از آنجا که ظرفیت معده ی کودک در این دوره ی سنی محدود می باشد ، تغذیه با مواد غذایی سرشار از انرژی و مواد مغذی به جای مصرف حجم زیاد غذا در اولویت می باشد .

بدو تولد تا 6 ماهگی :

بخاطر داشته باشید که در این دوره تغذیه ی کودک شما کاملا وابسته به شیر مادر یا شیرخشک مناسب این دوره می باشد و حداقل تا ۱۲ماهگی شیر مادر یا شیر خشک یا ترکیبی از این دو به عنوان اصلی ترین منبع غذایی برای کودک شما محسوب می گردد . لذا در صورت شیردهی ، تغذیه و سبک زندگی مادر در کیفیت شیر و تغذیه ی مناسب کودک تاثیر بسزایی دارد و در مواردی که از شیرخشک جهت تغذیه ی کودک استفاده می شود ، باید شیر خشک مناسب محدوده ی سنی و شرایط نوزاد انتخاب گردد .

بهتر است اجازه دهید فرزندتان تعیین نماید که به چند وعده شیر در شبانه روز و چه مقدار شیر در هر وعده نیاز دارد . برخی کودکان هر دو ساعت نیاز به خوردن شیر در شبانه روز دارند . در حالی که ممکن است کودکان دیگر به فواصل طولانی تری احساس گرسنگی داشته باشند .

با وجود اینکه به طور کلی بهترین زمان غذا دادن به کودک زمانی است که خودش ابراز نیاز می کند اما برای هفته های نخست ، آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که کودک خود را هر ۳ تا ۴ ساعت برای شیردهی از خواب بیدار نمایید . این روش به فرزند شما یاد می دهد که به شما اعتماد نماید و اجازه دهد سبک تغذیه ی سالمی را با حمایت و محبت برای وی پایه گذاری نمایید .

در مورد مقدار و تعداد وعده های شیردهی ، نوع شیر خشک یا برنامه ی ترکیبی شیر مادر همراه با شیر خشک دائما با متخصص اطفال مشورت نمایید .

در یک روز معمولی بطور تقریبی کودک باید ۴۰۰ تا ۸۰۰ سی سی شیر دریافت نماید . در این دوره نیاز نیست نگران این باشید که نوزاد چه مواد مغذی خاصی نیاز دارد . زیرا همه ی نیازهای فرزندتان از طریق شیر تامین می شود و نمی توان تغذیه ی دیگری را در کنار آن شروع کرد .

کدام مکمل برای کدام کودک مفید است:

مکمل امگا3

امگا3 از اسیدهای چرب ضروری است که بدن به آن احتیاج دارد و باید از مواد غذایی تامین شود چرا که بدن قابلیت تولید آن را ندارد. این ماده می‌تواند از طریق ماهی سالمون و یا برخی از ماهی‌ها و یا از طریق زرده تخم‌مرغ تامین شود. در صورتی که امکان استفاده از این مواد وجود نداشته باشد می‌توان از مکمل امگا3 برای کودک استفاده کرد که موجب عملکرد بهتر مغزی در کودک می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده، کودکانی که امگا3 مصرف می‌کنند، در یادگیری نسبت به دیگر کودکان قوی‌تر عمل می‌کنند و سرعت عمل بهتری دارند.

پروبیوتیک‌ها:

پروبیوتیک‌ها از مواد مورد نیاز بدن ما هستند. در سیستم گوارش بدن ما میکروب‌ها و میکروارگانیسم‌هایی وجود دارند که به آنها فلور طبیعی (فلور نرمال) بدن گفته می‌شود. این میکروب‌ها در برابر میکروب‌های خارجی از بدن محافظت می‌کنند و موجب ارتقاء سلامت و سیستم ایمنی بدن می‌شوند.

امروزه منابع پروبیوتیک زیادی وجود دارند و مردم نیز به سمت آنها گرایش دارند. ماست‌های پروبیوتیک و دوغ کفیر نماد این مواد هستند که به راحتی قابل خریداری‌اند.

مولتی ویتامین‌ها:

بسیاری از کودکان دچار بدغذایی و عادات بد غذایی هستند و نمی‌توانند به راحتی مواد غذایی را مصرف کنند. بنابراین از بسیاری از ویتامین‌ها محروم می‌شوند و در اینجا باید از مکمل‌های مولتی‌ویتامین استفاده کرد. ویتامین‌های مختلفی وجود دارد که کودکان ممکن است با کمبود آن روبه‌رو شوند. یکی از معمول‌ترین این ویتامین‌ها ویتامینA است که در صورت کمبود آن کودک با مشکلات متعددی مانند ریزش مو مواجه خواهد بود.

ویتامین پرمصرف دیگر ویتامینC است که البته از طریق مواد غذایی به راحتی تامین می‌شود و در همه میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد. مکمل آن نیز در طرح‌های مختلف در بازار قابل استفاده است.

مولتی‌ویتامین‌ها انواع مختلفی دارند که به صورت قرص، شربت و یا تزریقی در اختیار افراد قرار می‌گیرند. بهترین روش استفاده از شربت و مواد به صورت مایع است، چرا که در این صورت هم کودک رغبت بیشتری به خوردن دارو دارد و هم میزان بیشتری‌ از آن را استفاده می‌کند. همین‌طور شیوه مصرف آن آسان‌تر بوده و راحت‌تر جذب می‌شود.

ویتامین K2:

همانطور که می‌دانید ویتامینK برای انعقاد خون ضروری است و می‌توان آن را از طریق سبزیجات برگ‌دار به دست آورد. البته ویتامینK1 با ویتامینK2 کاملا متفاوت است و نقش‌های متفاوتی بر عهده دارند. این ویتامین در بدن نقش‌های متعددی علاوه بر انعقاد خون بر عهده دارد. از این نقش‌ها می‌توان به حفاظت از قلب، محافظت از پوست، تشکیل ساختار استخوان، کمک به رشد و نمو و همچنین جلوگیری از بروز سرطان‌ها اشاره کرد. این ویتامین در سیستم گوارش و توسط باکتری‌های روده ساخته می‌شود. البته میزان آن به حدی نیست که بتواند همه نیاز بدن را تامین کند، بنابراین باید از منابع بیرونی نیز تامین شود. این ویتامین منابع بسیار کمی دارد که یکی از آنها غذاهای تخمیر شده است. با توجه به کم بودن منابع آن بهتر است از مکمل این ویتامین استفاده شود.

ویتامینD:

این ویتامین، از ویتامین‌های اصلی مورد نیاز بدن است که نقش‌های متعددی بر عهده دارد. در صورتی که ویتامینD به میزان کافی در اختیار بدن قرار نگیرد سیستم استخوانی دچار مشکل شده و کلسیم نمی‌تواند جذب استخوان‌ها شود و کودک رشد کند. بنابراین ممکن است در رشد کودک تاثیر گذاشته و موجب کوتاه قدی او شود. بنابراین باید به این گزینه توجه ویژه‌ای داشت. برخی کودکان با پوشش‌های خاصی که دارند یه میزان لازم در برابر آفتاب قرار نمی‌گیرند و همین موضوع موجب می‌شود ویتامینD در بدن آنها ساخته نشده و مشکلات زیادی برای آنها ایجاد شود. اکثر کودکان دچار این کمبود هستند و به راحتی با در معرض آفتاب قرار گرفتن می‌توان مشکل آنها را رفع کرد. علاوه بر آن می‌توان از مکمل‌های ویتامینD که به صورت قرص در بازار وجود دارد نیز برای آنها استفاده کرد.

املاح و مواد معدنی:

کمبود املاح و مواد معدنی بیشترین مشکلی است که در کودکان وجود دارد و بسیاری از کودکان با انواع کمبودها در این مواد مواجه هستند. برخی کودکان به دلیل کمبود روی (زینک) رشد قدی خوبی ندارند و از مواد غذایی نیز نمی‌توانند آن را تامین کنند. بسیاری از کودکان به دلیل کمبود آهن عملکردهای درستی ندارند و با توجه به مواد غذایی نامناسبی که استفاده می‌کنند، آهن مورد نیاز بدن آنها جذب نمی‌شود.

کلسیم نیز از آن دسته مواد معدنی‌ است که بدن به آن احتیاج دارد و باید از طریق منایع غذایی شامل لبنیات تامین شود. کلسیم برای ساخته شدن استخوان‌ها مورد نیاز است و موجب مقاومت و استحکام دندان‌ها می‌شود ولی برخی کودکان نمی‌توانند این مواد غذایی را مصرف کنند.

اگرچه کودکان غالبا کمبودهایی در مورد ریزمغذی‌ها دارند اما مصرف مکمل‌های این دسته، بهتر است با تشخیص پزشک صورت گیرد و نمی‌توان بدون مجوز پزشک برخی از مکمل‌ها مربوط به ریزمغذی‌ها را در اختیار آنها قرار داد.

غذاهای ممنوع برای کودکان

تغذیه نوزاد از بدو تولد تا دو سالگی باید تحت نظارت پزشک متخصص باشد. اما به طور کلی باید از دادن برخی مواد به طور کل پرهیز کرد. غذاهای کمکی ممنوعه عبارتند از:

_ نمک و فلفل و سایر ادویه جات که باعث ایجاد آلرژی می‌شوند.

_ توت فرنگی، کیوی و سایر خوراکی‌هایی که معمولا در بزرگسالان هم حساسیت ایجاد می‌کنند.

_ دادن شیر گاو و شیر پاستوریزه به کودک زیر یک سال ممنوع است.

_ دادن هرگونه ماده غذایی به کودک زیر 6 ماه

_ خوراکی‌هایی که اِسانس و رنگ‌های غیر طبیعی دارند.

_ خوراکی‌های ریزی همچون انگور که  ممکن است در گلوی کودک بپرند.

_ داروها و مکمل‌های دارویی غیر ضروری که پزشک تجویز نکرده است.