علت یبوست کودکان | علائم، پیشگیری و درمان آن

یبوست در کودکان یک مشکل رایج است. کودک مبتلا به یبوست، مدفوع بی تحرک یا مدفوع سفت و سخت دارد. علل شایع شامل از پوشک گرفتن زودهنگام نوزاد و تغییر در رژیم غذایی است. خوشبختانه بسیاری از دلایل شیوع یبوست در کودکان موقتی و گذرا هستند. تشویق فرزندتان به تغییر رژیم غذایی، مانند خوردن میوه ها و سبزیجات غنی از فیبر و نوشیدن مایعات بیشتر، می تواند به رفع یبوست کمک کند. با ما همراه باشید، در این مقاله شما را با علائم و علل یبوست در کودکان، روش های پیشگیری و درمان آن آشنا می کنیم.

برخی از تغییرات در رژیم غذایی کودک که خطر یبوست را کاهش می دهد عبارتند از:

به جای شیر بدون چربی از شیر کم چرب یا شیر سویا استفاده کنید. (این تغییر برای کودکانی که حداقل 2 سال دارند اعمال می شود)

2. مقدار شیر مصرفی کودک را به 1.5 یا 2 لیوان کاهش دهید.

3. غذاهای زیر را محدود کنید:

موز، هویج پخته، غذاهای چرب مانند چیپس و غذاهای آماده، برنج سفید، اکثر لبنیات مانند پنیر، ماست، بستنی و شیر. اگر محصولات لبنی را به دلیل یبوست محدود می کنید، منابع دیگر کلسیم مانند آب پرتقال، جعفری، سویا، دانه ها، کلم و غیره را به کودک خود بدهید.

4. فیبر و غذاهای کامل را در غذاهای کودک بگنجانید.

5. مایعات فراوان بدهید. مانند آب، آب سیب، آب گلابی و غیره.

علائم و نشانه های یبوست در کودکان.

• اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته؛
• اجابت مزاج سفت، خشک و سخت؛
• مدفوع با قطر بزرگ که توالت را مسدود می کند.
• احساس درد در هنگام اجابت مزاج؛
• درد شکم؛
• وجود مقداری مدفوع مایع یا صورتی در لباس زیر نوزاد که ممکن است نشان دهنده انسداد مقعد باشد.
• وجود خون در سطح مدفوع سفت.
• گاهی اوقات کودک از ترس خطرناک بودن اجابت مزاج از دستشویی رفتن خودداری می کند. در چنین مواردی ممکن است کودک از شدت درد بچرخد، مدفوع را با دست مسدود کند و درد در صورت آشکار باشد.

چه زمانی به دکتر برویم؟

یبوست در کودکان معمولا جدی نیست. با این حال، یبوست مزمن گاهی اوقات به دلیل مشکلات جدی تری در کودکان است. بنابراین زمانی که یبوست بیش از دو هفته طول کشید بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید.

در صورت مشاهده علائم زیر بهتر است با پزشک مشورت کنید:

• ترس از کودک؛
• پرتاب کرد؛
• وجود خون در مدفوع؛
• تورم شکم؛
• کاهش وزن؛
• پارگی دردناک در اطراف مقعد، افتادگی رکتوم یا افتادگی رکتوم (یک آسیب غیر معمول که در آن تمام ضخامت دیواره رکتوم می افتد و اغلب از مقعد بیرون می زند).

علل یبوست

یبوست معمولا زمانی اتفاق می افتد که مدفوع به آرامی از مجرای روده عبور می کند و باعث سفت و خشک شدن مدفوع می شود. عوامل زیادی می توانند بر یبوست در کودکان تأثیر بگذارند، از جمله:

پیشگیری از اجابت مزاج: کودک شما ممکن است به دلیل ترس از دستشویی رفتن یا اینکه نمی خواهد بازی را متوقف کند، میل به اجابت مزاج را نادیده می گیرد. برخی از کودکان به دلیل عدم تمایل به استفاده از توالت های عمومی، مدفوع خود را خارج از خانه نگه می دارند.

حرکات دردناک روده به دلیل مدفوع بزرگ یا سفت نیز می تواند از اجابت مزاج جلوگیری کند. اگر اجابت مزاج برای کودک شما آزاردهنده است، کودک شما می تواند از تکرار آن تجربه آزاردهنده خودداری کند.

مشکلات کنترل لگن: اگر خیلی زود شروع به یادگیری استفاده ازدستشوی کنید، ممکن است کودک شما سرکش باشد و مدفوع خود را نگه دارد. اگر آموزش توالت حصیری باعث لجبازی کودک شود، تصمیم داوطلبانه برای نادیده گرفتن میل به اجابت مزاج تبدیل به یک عادت غیرارادی می شود که تغییر آن دشوار است.

تغییر رژیم غذایی: نداشتن میوه و سبزیجات کافی یا مایعات پر فیبر در رژیم غذایی کودک می تواند باعث یبوست شود. یکی از شایع ترین موارد یبوست در کودکان زمانی است که کودک از رژیم غذایی کاملا مایع به رژیم غذایی حاوی غذاهای جامد می رود.

تغییر در برنامه روزانه: هر گونه تغییر در برنامه روزانه کودک مانند مسافرت، هوای گرم یا استرس می تواند بر عملکرد روده تأثیر بگذارد. کودکان همچنین زمانی که برای اولین بار به مدرسه خارج از خانه می روند، یبوست را تجربه می کنند.

داروها – برخی از داروهای ضد افسردگی و داروهای مختلف دیگر می توانند بر یبوست تأثیر بگذارند.

حساسیت به شیر گاو: حساسیت به شیر گاو یا مصرف زیاد لبنیات (پنیر و شیر گاو) گاهی منجر به یبوست می شود.

سابقه خانوادگی: کودکانی که بستگانشان یبوست را تجربه کرده اند، بیشتر در معرض ابتلا به یبوست هستند. این می تواند به دلیل عوامل ژنتیکی یا محیطی مشترک باشد.

مشکلات پزشکی: یبوست در کودکان به ندرت نشان دهنده ناهنجاری های آناتومیک، مشکلات متابولیک یا گوارشی یا سایر بیماری های زمینه ای است.

عوامل خطر

یبوست در کودکان عمدتا کودکانی را تحت تاثیر قرار می دهد که:

• آنها بی حرکت هستند
• آنها فیبر کافی نمی خورند
• آنها مایعات کافی نمی نوشند
• آنها داروهای خاصی از جمله برخی داروهای ضد افسردگی مصرف می کنند.
• آنها یک وضعیت پزشکی دارند که بر مقعد یا روده تأثیر می گذارد.
• اختلال عصبی دارند.

عوارض

اگرچه یبوست در کودکان می تواند ناراحت کننده باشد، اما معمولا جدی نیست. اگر یبوست مزمن شود، می تواند عوارض زیر را ایجاد کند:

• پارگی دردناک در پوست اطراف مقعد (شقاق مقعد)
• افتادگی رکتوم، زمانی که روده از مقعد خارج می شود.
• مدفوع را نگه دارید
• امتناع از اجابت مزاج به دلیل دردی که باعث جمع شدن مدفوع در کولون و رکتوم و نشت (انکوپرس) می شود.

پیشگیری از یبوست در کودکان

برای جلوگیری از یبوست در کودکان موارد زیر را انجام دهید:

غذاهای غنی از فیبر را به کودک خود بدهید. یک رژیم غذایی با فیبر بالا می تواند به کودک شما کمک کند تا مدفوع شل و حجیم داشته باشد. به کودک خود غذاهای غنی از فیبر مانند میوه ها، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و نان بدهید. اگر کودک شما به رژیم غذایی پرفیبر عادت ندارد، برای جلوگیری از گاز و نفخ، فقط چند گرم فیبر در روز اضافه کنید.

مقدار توصیه شده فیبر در رژیم غذایی 14 گرم در هر 1000 کالری در رژیم غذایی کودک است. برای کودکان کوچکتر، این حدود 20 گرم فیبر رژیمی در روز است. این عدد برای دختران و زنان جوان 29 گرم و برای پسران و مردان نوجوان 38 گرم در روز است.

1- کودک خود را به نوشیدن مایعات زیاد تشویق کنید. آب معمولا بهترین گزینه است.

2- فرزندتان را تشویق کنید که فعالیت بدنی داشته باشد. فعالیت بدنی منظم به تحریک عملکرد طبیعی روده کمک می کند.

3- زمان مشخصی را برای دستشویی رفتن کودک خود تعیین کنید. زمانی را به کودک خود اختصاص دهید تا به طور منظم بعد از غذا از دستشویی استفاده کند. در صورت لزوم، مدفوعی تهیه کنید تا کودک راحت روی کاسه توالت بنشیند و قدرت کافی برای اجابت مزاج داشته باشد.

4- به کودک خود یادآوری کنید که به خواسته های طبیعی بدن خود توجه کند. برخی از کودکان آنقدر درگیر بازی می شوند که تمایل به دفع مدفوع را نادیده می گیرند. اگر چنین نقص هایی در اجابت مزاج رخ دهد منجر به یبوست می شود.

5- حامی باشید. به تلاش های فرزندتان پاداش دهید. هدایای کوچکی به آنها بدهید تا بتوانند مدفوع کنند. جوایز احتمالی ممکن است شامل برچسب، کتاب یا بازی خاصی باشد که فقط پس از (یا احتمالاً در طول زمان) رفتن شما به دستشویی در دسترس است. و با کودکی که لباس زیر کثیف است بحث نکنید.

داروهای خود را مرور کنید اگر کودک شما داروهایی مصرف می کند که باعث یبوست می شوند، از پزشک خود در مورد گزینه های دیگر سوال کنید.

متخصص اطفال:

یک تاریخچه پزشکی کامل جمع آوری کنید. پزشک کودک شما در مورد بیماری های گذشته کودک شما سوال خواهد کرد. آنها همچنین احتمالاً از شما سؤالاتی در مورد رژیم غذایی و الگوهای فعالیت بدنی فرزندتان خواهند پرسید.

یک معاینه فیزیکی انجام دهید. برای انجام این کار، احتمالاً انگشت دستکش خود را وارد مقعد کودک می‌کنید تا مشکل یا مدفوع باقی مانده در آن ناحیه را بررسی کنید. مدفوع در روده را می توان از نظر خون آزمایش کرد.

آزمایش گسترده تر معمولاً فقط برای شدیدترین موارد یبوست رد می شود. در صورت لزوم، این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اشعه ایکس از شکم. این تست استاندارد اشعه ایکس به پزشک کودک شما اجازه می دهد تا ببیند آیا انسدادی در شکم کودک شما وجود دارد یا خیر.

تست فشار سنجی مقعدی-رکتال یا تست تحرک. در این آزمایش، یک لوله نازک به نام کاتتر وارد راست روده می شود تا هماهنگی ماهیچه هایی را که کودک شما برای اجابت مزاج استفاده می کند، اندازه گیری کند.

اشعه ایکس باریم انما.در این آزمایش پوشش داخلی روده با رنگی متفاوت (باریم) پوشانده می شود به طوری که رکتوم، روده بزرگ و گاهی قسمتی از روده کوچک به وضوح در اشعه ایکس دیده می شود.

بیوپسی رکتال.در این آزمایش، نمونه کوچکی از بافت از پوشش راست روده گرفته می شود تا ببیند آیا سلول های عصبی طبیعی هستند یا خیر.

صرف مطالعه زمان یا مطالعه نشانگرها کنید. در این آزمایش، کودک یک کپسول حاوی نشانگرهایی را می بلعد که در عکس های اشعه ایکس در چند روز متوالی ظاهر می شوند. پزشک نحوه حرکت نشانگرها در دستگاه گوارش نوزاد را تجزیه و تحلیل خواهد کرد.

آزمایش خون. گاهی اوقات آزمایش خون مانند آزمایش تیروئید انجام می شود.

درمان یبوست در کودکان.

بسته به شرایط پزشک، کودک شما ممکن است توصیه های زیر را داشته باشد:

مکمل های فیبر بدون نسخه یا ملین ها. اگر فرزند شما فیبر کافی در رژیم غذایی خود دریافت نمی کند، افزودن مکمل های فیبر بدون نسخه مانند متاموسیل یا سیتروسل می تواند کمک کننده باشد. البته، کودک شما باید 32 اونس (1 لیتر) آب در روز بنوشد تا این محصولات خوب عمل کنند. برای اطلاع از دوز مناسب برای سن و وزن کودک خود با پزشک خود مشورت کنید. شیاف گلیسیرین را می توان برای نرم کردن مدفوع در کودکانی که نمی توانند قرص را قورت دهند استفاده کرد. در مورد روش صحیح استفاده از این محصولات با پزشک کودک خود صحبت کنید.

ملین یا تنقیه. اگر تجمع مدفوع باعث انسداد شود، پزشک کودک شما ممکن است ملین یا تنقیه را برای رفع انسداد تجویز کند. به عنوان مثال می توان به پلی اتیلن گلیکول (GlycoLax، MiraLax و غیره) و روغن معدنی اشاره کرد.

بیمارستان تنقیه. گاهی اوقات یک کودک آنقدر یبوست شدید دارد که برای دریافت انما قوی‌تر برای شستشوی روده (مدفوع سفت) مدت کوتاهی طول می‌کشد.

هرگز بدون تجویز و راهنمایی در مورد نحوه صحیح استفاده از آنها ملین یا تنقیه را به کودک خود ندهید. در نهایت به دلیل حساسیت بالای سلامتی در سنین پایین، توصیه می کنیم قبل از مصرف هر گونه خوددرمانی، ابتدا با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.