عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر

 همه نوزادان در ۶ ماه اول زندگی خود فقط از شیر مادر تغذیه کنند و از ۶ ماهگی به بعد باید شروع به خوردن غذاهای جامد کنند. در عین حال، شیر دادن به آن‌ها تا ۲ سالگی یا بیشتر ادامه یابد. شیردهی بعد از ۶ ماهگی فواید زیادی برای کودک دارد. از او در برابر عفونت محافظت و شواهدی وجود دارد که به هضم اولیه غذاهای جامد کمک می‌کند. همچنین مواد مغذی مورد نیاز کودک را تأمین می‌کند.

اصولا سن مشخصی برای از شیر گرفتن کودک وجود ندارد. نوع مزاج و نیازهای کودک و شرایط زندگی شما عواملی هستند که می‌توانند بر این مسئله تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، شما لازم است بعد از ۶ ماهگی کودک به محل کار خود برگردید و این امر می‌تواند باعث شود که به‌صورت مداوم تا دو سالگی نتوانید به کودک خود شیر دهید.

پزشکان متخصص کودکان و نوزادان و متخصصان تغذیه کودکان معتقدند که فرآیند از شیر گرفتن کودک باید تدریجی باشد. از طرفی با توجه به اینکه نوزادان از شش ماهگی به بعد نیاز بیشتری به مواد مغذی مانند آهن و روی دارند، مسئله شروع غذاهای جامد و معرفی غذاهای جدید می‌تواند روند از شیر گرفتن کودک را راحت‌تر کند. بنابراین حتما پیش از گرفتن بچه از شیر با پزشک در این زمینه مشورت کنید.

عوارض جانبی از شیر گرفتن کودک

شیر گرفتن، قطع رابطه کودک با شیر مادر است. شیر دادن به کودک به طور معمول تا ۱۸ – ۲۴ ماهگی ادامه پیدا می کند. یک مادر ممکن است به دلایل مختلف از جمله نیازهای عاطفی به بازگشت فرم بدن به قبل، برنامه کاری یا استفاده از داروهایی که منع شیردهی را بهمراه دارند، تصمیم به پایان شیردهی کند. صرف نظر از دلیل یا تمایل مادر یا فرزند به پایان شیردهی، مادران شیرده ممکن است عوارض جانبی مربوط به از شیر گرفتن کودک را تجربه کنند.

۱-درد و ورم سینه:

وقتی شیر دهی به پایان رسید، یک دوره زمانی طول می کشد تا شیر فروکش کند. در این مدت، مادران ممکن است احساس پر بودن سینه را احساس کنند به خصوص اگر شیر گرفتن به طور ناگهانی اتفاق بیفتد. مشاور معتبر شیردهی، Kelly Bonyata، توصیه می کند فقط شیر اضافی را برای تسکین ناراحتی خارج کنید. او می افزاید: خارج کردن این مقدار کم شیر، باعث ادامه تولید شیر نمی شود. به تدریج شیر دادن به کودک با کاهش جلسات شیردهی به آرامی در طی یک دوره زمانی باعث می شود تولید شیر تنظیم شود و به حداقل رساندن احساس پر بودن و ورم سینه کمک کند.

۲- انسداد مجاری شیر و ماستیت:

هنگام شیر گرفتن، این امکان وجود دارد که عوارض جانبی بسیار دردناکی مانند انسداد مجاری شیر ایجاد شود. هنگامی که انسداد مجاری رخ می دهد، یک نقطه موضعی از حساسیت سینه را تجربه خواهید کرد. برای تسکین مجاری مسدود شده، استفاده از ماساژ، گرما و خارج کردن مقدار کمی شیر توصیه می شود. در صورت عدم درمان، ممکن است یک عفونت جدی پستان معروف به ماستیت ایجاد شود.

علائم ورم پستان شامل درد شدید در پستان، قرمزی، تب و گرم بودن سینه است. ماستیت با استفاده از گرما، خارج کردن شیر و از همه مهمتر آنتی بیوتیک ها درمان می شود. شیر گرفتن تدریجی کودک همچنین می تواند خطرات ناشی از بروز این عوارض جانبی را کاهش دهد.

۳- افسردگی:

قطع رابطه کودک با شیرمادر می تواند احساس افسردگی در مادر ایجاد کند. با کاهش تولید شیر، سطح هورمون ها شروع به نوسان می کند. پرولاکتین هورمونی است که عمدتاً مسئول شیردهی است. پرولاکتین همچنین می تواند احساس آرامش و خوشبختی را به مادر منتقل کند. با کاهش این هورمون، ممکن است احساس غم و اندوه ایجاد شود.

زمان شیر گرفتن نیز می تواند احساس غم و اندوه را به وجود آورد. وقتی مادر متوجه می شود که کودکش در حال رشد است و این بخش از رابطه به پایان رسیده است، احساس ناراحتی می کند. مادرانی که سابقه افسردگی دارند، احتمالاً افسردگی ناشی از شیر گرفتن را تجربه می کنند. اگر افسردگی رخ داد و از بین نرفت یا بدتر شود، با ماما یا پزشک خود صحبت کنید.

۴- علائم جسمی:

گاهی اوقات روند شیر گرفتن کودک، می تواند باعث بروز عوارض جسمی غیرمرتبط با سینه شود. حالت تهوع، نوسانات خلقی و سردرد، همگی از عوارض جانبی هستند که با شیر گرفتن کودک ممکن است رخ دهد. این عوارض به احتمال زیاد به دلیل نوسانات هورمونی است. این علائم می توانند مشابه علائم اولیه بارداری باشند، بنابراین برخی از مادران ممکن است فکر کنند که یک بارداری جدید رخ داده است اما در واقعیت تغییرات هورمونی عامل بروز این علایم است. قبل از شیر گرفتن کودک یا بروز این عوارض، با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.

۵- کاهش باروری:

هورمونهای ترشح شده در بدن در دوران شیردهی احتمال تخمک گذاری را کاهش می دهند. این هورمون ها با قطع شدن شیر مادر تغییر می کنند. ممکن است مادر در طی شش هفته پس از شیر گرفتن، پریود شود، به این معنی که تخمک گذاری بار دیگر آغاز شده است.

۶- خستگی شدید:

سطح پروژسترون و استروژن در بدن مادر بعد از شیر گرفتن، دوباره متعادل می شود و این باعث خستگی شدید می گردد. قطع تغذیه با شیر مادر ممکن است مانع از الگوهای طبیعی خواب شود و این باعث خستگی بیشتر مادر خواهد شد.

۷- پایان پرخوری:

در هنگام شیردهی، به مادران توصیه می شود کالری کافی برای ادامه شیردهی مصرف کنند. خانمها معمولاً در حین شیردهی، بدون افزایش وزن مقدار زیادی غذا می خورند. هنگامی که مادر تصمیم به از شیر گرفتن کودک می گیرد، ممکن است کاهش مصرف مواد غذایی به طور عادی چالش برانگیز باشد. این ممکن است باعث شود برخی مادران با خوردن غذای بیشتر، احساس گناه کنند. افسردگی ناشی از تغییرات هورمونی این احساس را برای برخی از مادران تشدید می کند.

پیشگیری و راه های درمان درد سینه بعد از شیر گرفتن کودک:

وقتی که شما مادر شیرده می خواهید کودکتان را از شیر بگیرید، این کار را به آرامی و با کم کردن تعداد دفعات شیردهی روزانه به کودک خود آغاز کنید، تا جلوی نشت شیر از سینه، جمع شدن شیر و درد و تورم سینه های شما گرفته شود. حذف یک جلسه شیردهی در هر سه روز یک بار، کمک می کند تا بدن مادر، تولید شیر را با کاهش تقاضای کودک، تنظیم کند. همچنین، به یاد داشته باشید که کاهش تدریجی زمان تغذیه نوزاد با شیر مادر هم در حد کاهش 1 الی 2 دقیقه ای در هر جلسه، بسیار مفید خواهد بود. با این کار، جلو پمپاژ بیشتر شیر توسط مکیدن زیاد کودک گرفته شده و تورم و دردناک شدن سینه های مادر هم کم خواهد شد.