چگونه هوش مالی کودکان را افزایش دهیم؟
زمانی که حرف از هوش مالی می‌شود یاد موقعی بی افتید که افراد مسن به ما میگفتند که پول روی درختان رشد نمیکند. شاید مفهوم این ضرب المثل را متوجه شده باشید. برای بدست آوردن پول باید تلاش کرد و برای استفاده از آن هم باید برنامه ریزی و مدیریت کرد. روش هایی برای آموزش مدیریت اقتصادی و تقویت هوش مالی فرزندتان وجود دارد که میتوانید دراین مقاله بخوانید و در تربیت آنها در نظر بگیرید.
توضیح دهید پول از کجا می‌آید
مهم است که کودک بداند پول چطور به دست می‌آید. او باید بداند پول همین‌طوری از کیف مامان و بابا در نمی‌آید! فرزندمان باید بداند که پول در ازای کارکردن به دست می‌آید. ما کار می‌کنیم و پول می‌گیریم. اگر کار نکنیم، خبری از پول نیست. به‌گفتهٔ «ریچل کروز» (Rachel Cruze) کارشناس مالی و نویسندهٔ کتاب «خانوادهٔ ثروتمند: نسلی برای موفقیت مالی»، مهم است که پیوسته رابطهٔ میان پول و کارکردن را برای کودک توضیح دهیم.
این ۳ اصل را گوشزد کنید: بخشندگی، پس‌انداز، خرج کردن
پس از اینکه مشخص شد پول از کجا می‌آید، نوبت به ۳ اصل اساسی می‌رسد: بخشندگی، پس انداز و خرج کردن پول.
سخاوت و بخشندگی بسیار مهم است؛ زیرا اهمیت کمک به دیگران را به کودک می‌آموزد. این ویژگی گران‌بهایی است. در ادامه به کودکتان یاد بدهید بخشی از پولش را پس‌انداز و بخشی را خرج کند. به او گوشزد کنید که وقتی پول تمام شد، همین‌طوری جایگزین نمی‌شود. بی‌تردید کودک اشتباهاتی می‌کند؛ اما چه بهتر که تا وقتی زیر سقف امن خانهٔ ماست، اشتباه کند!
روحیه مسئولیت پذیری
سومین ویژگی رفتاری که باعث می شود کودکان شما در آینده موفق و البته ثروتمند باشند، داشتن حس مسئولیت پذیری و قبول کردن مسئولیت های زندگی از همین دوران کودکی و نوجوانی می باشد. کودکان باید مسئولیت زندگی خود را قبول کنند و این مسئولیت ها در دوره های مختلف سنی آنها متفاوت خواهد بود، مهم این است آنها بدانند که باید کارهایشان را خودشان انجام داده و هر گونه تنبلی و اهمال کاری و فرار از مسئولیت، زندگی آنها را در آینده دچار مشکل خواهد نمود.
خودت خرید کن
اگر که از شما اسباب بازی یا هر چیزی دیگری خواست به او بگویید تا در هزینه هایش صرفه جویی کند تا بتواند فرق بین پس انداز و پاداش را تشخیص دهند و از اسباب بازی هایش مراقبت کند و قدرشان را بداند.
هدف را تجسم کن
شما میتوانید پس انداز فرزندتان در یک دفترچه یادداشت خاص یا دفترچه دیواری یادداشت کنید و آن را جلوی چشمشان قرار دهید تا با دیدن آن انگیزه‌اش بیشتر شود و پیشرفت آن را ببیند و برای رسیدن به هدفش تلاش کند.
آنها را به پس‌انداز کردن و اندوختن و جمع آوری پول عادت دهید .
آیا پولی که در جشن تولد ۸ سالگی به‌عنوان هدیه دریافت کرده‌اید، با مشورت پدر و مادر آن را خرج کرده‌اید یا خیر؟
بنابراین پس انداز کردن مهارتی است که باید به کودک خود آموزش بدید.از همان ابتدا و به موقع با در نظر گرفتن این نکته که خیلی شرایط را برای کودک سخت نکنید شروع کنید ، ایجاد کردن شرایط متعادل باعث خواهد شد آنها از شما استقبال کنند و واکنش مثبت نشان دهند.
مثلا درخانه یک قانونی بگذارید که بر طبق آن کودکان موظف به پس‌انداز کردن حداقل ۱۰ درصد يا بیشتر از پول خود باشند. این پول مي‌تواند از انجام دادن کاری در بیرون خانه بدست آمده باشد یا از محل پول توجیبی و ماهانه کنار گذاشته شود.
و یا مثلا ۳ قلک شیشه ای برای کودک فراهم کنید که هر قلک مخصوص مورد مشخصی باشد مثلا یکی به منظور ذخیره و اندوختن ، دومی به منظور خرید اسباب بازی ، سومی برای پیشکش و بخشیدن یا خرج مدرسه. هنگامی که کودک پولی را در عوض اجرای امری کسب می‌کند ، او را ترغیب کنید تا اسکناس‌هایش را به گونه‌ای برابر در این سه قلک قرار دهد. کودک بایستی کنترل و اداره کردن اسکناس‌های خود را به شکل یک امر اساسی و حیاتی یاد بگیرد.
یک حساب پس‌انداز به نام کودک باز کنید.
همانند یک قلک، حساب بانکی مي‌تواند به بچه‌ها نحوه انباشته شدن پول را نشان دهد. تفاوت حساب بانکی با قلک در این است که در حساب‌هاي بانکی کودکان طریقه پول‌سازی را نیز فرا خواهند گرفت. اینکه پول مي‌تواند پول بسازد. برای انتخاب نوع حساب بانکی مي‌توانید جدول نرخ سود بانک را به آنها نشان دهید و با مشورت خود آنها یکی از حساب‌ها را انتخاب کنید. این جداول در شعب کلیه بانک‌هاي کشور وجود دارد.
به همراه بردن کودک به بانک به دستاوردهای مالی او در آینده کمک خواهد کرد و همچنین از این طریق استقلال و اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری او افزایش خواهد یافت.
به کودک خود یک قلک بدهید و او را تشویق به ذخیره کردن پول کنید
یک قلک به کودک می آموزد که چگونه ذخیره کردن را شروع کند. با این کار کودک می تواند در انتها پول های زیادی را یک جا ببیند. در فرآیند صرفه جویی و استفاده از قلک ، کودک را تشویق کنید و سعی کنید این مورد به یکی از عادت های او تبدیل شود.به طور مثال برای تشویق کودک می توانید بگویید: ” وای، از آخرین باری که دیدم ، سکه های بیشتری جمع کردی ، کارت عالیه “.
قلک را در بین سنین ۲ الی ۳ سالگی در اختیار کودک قرار دهید. زمانی که قلک کودک پر شد ، به همراه او به بانک مراجعه نمایید و به او بیاموزید که چگونه می تواند سکه ها را به پول های کاغذی تبدیل کند. این مورد در افزایش هوش مالی کودک بسیار موثر خواهد بود.خوب است تا به کودک خود اجازه خرید از فروشگاه را بدهید. اما به او کمک کنید تا یک هدف عالی برای جمع کردن پول و صرفه جویی انتخاب کند.
کتاب هایی را برای کودک خود بخوانید که دارای محتوای آموزش هوش مالی هستند
کتاب های بسیاری در زمینه آموزش هوش مالی وجود دارد که می توانید از میان آن ها ، کتابی را که مناسب فرزند خود می دانید انتخاب نمایید. برای یافتن این کتاب ها می توانید در اینترنت جستجو کنید. در صورتی که در اینترنت کتاب مورد نظرتان را پیدا نکردید حتما به کتاب فروشی های موجود در سطح شهر سر بزنید.بعد از خرید کتاب ، آن را به صورت کامل برای فرزندتان بخوانید و قسمت هایی را که کودکتان سوال دارد ، به خوبی و با حوصله به او توضیح دهید.
بازی ” فروشگاه ” را با کودکان برای آشنایی با نحوه کسب درآمد انجام دهید
هنگامی که کودک شما ۴ الی ۵ سال سن دارد ، با او بازی های ” فروشگاه” و یا “رستوران” که در آن شما باید به ازای دریافت کالا و خدمات پول پرداخت کنید ، انجام دهید. هدف از این بازی آموزش به فرزندتان درباره نحوه کسب درآمد و کارکردن می باشد. فراموش نکنید که در این بازی باید پول ( واقعی یا کاغذی ) بین شما و فرزندتان رد و بدل شود.برای مثال می توانید با کودک بازی مغازه همبرگر فروشی کنید و در آن به خرید همبرگر و تبادل پول با فرزندتان بپردازید.
به کودکان بین ۴ تا ۶ سال در مورد نحوه پرداخت هزینه کالا و یا خدمات آموزش دهید
به کودکان خود بیاموزید که از یک فروشگاه نمی توانند خرید کنند ، مگر آن که در ابتدا پول خرید خود را پرداخت نمایند. کودکان قادر به درک این مفهوم در میان سن ۴ تا ۶ سالگی هستند. اگر فرزندتان چیزی از شما می خواهد ، در مورد قیمت آن با کودک گفتگو کنید و بگویید که می توانید آن را تهیه نمایید و یا نه.
به طور مثال اگر فرزندتان در فروشگاه یک بسته آبنبات برداشت ، بگویید: ” ما باید هزینه این آبنبات ها رو اگر می خوای بدیم ، می دونی قیمت این بسته چنده؟ .
همچنین می توانید بگویید: ” برداشتن و خارج کردن کالا ها از فروشگاه بدون پرداخت هزینه آنها ، دزدی است و انجام این کار مشکلات زیادی را در پی خواهد داشت ” .
قبل از خرید هر چیز، از فرزندتان سوالاتی را بپرسید تا او را در مورد نحوه صرفه جویی به فکر بیندازید. به طور مثال بگویید: ” این شکلات هزارتومن ارزون تر از اون مدله ، به نظر تو کدوم رو باید بخریم؟ “.
کسب درامد را به فرزندتان آموزش دهید
برای کودکتان توضیح دهید که افراد برای کسب درآمد کار می کنند. همچنین می توانید برای او موقعیت هایی را ایجاد کنید که به کسب درامد بپردازد. مثلا اگر اتاقش را مرتب کرد مبلغ مشخصی را به او بدهید. می توانید از قبل لیست مناسبی تهیه کنید و برای برخی کارها درامد مشخصی تعیین کنید.
آموزش مفاهیم ترکیبی پس انداز
کودکان ده سال به بالا قادرند مفاهیم ترکیبی را درک کنند. لذا در جهت آموزش هوش مالی کودکان بعد از این که با مفهوم پس انداز آشنا شدند ، میزان پس انداز در بلند مدت را برای او توضیح دهید. مثلا به او بگویید « اگر هر ماه ۵۰ هزار تومان پس انداز کنی در پایان سال ۶۰۰ هزار تومان خواهی داشت. » یا « اگر ۵۰۰ هزار تومان در بانک پس انداز کرده باشی و هر سال ۲۰ درصد سود به آن تعلق گیرد بعد از ۱۰ سال ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهی داشت.» این مفاهیم فرزند شما را تشویق به پس انداز و استفاده درست از پول می کند.
داشتن انضباط شخصی
مهمترین ویژگی که یک کودک را می تواند در مسائل مالی و اقتصادی موفق کند، انضباط شخصی است. اما انضباط شخصی در یک تعریف خیلی ساده، یعنی توانایی انجام کارها، در وقت مناسب، چه آن کار را دوست داشته باشیم و چه حوصله انجام آن را در آن زمان مشخص نداشته باشیم، به عبارتی دیگر آن کار تحت هر شرایطی باید انجام شود.
