بیماری لوپوس چیست وعلائم ودرمان آن چیست؟

لوپوس اریتماتوز سیستمیک SLEچیست؟ 

 این بیماری چیست؟

لوپوس اریتماتوز سیستمیک SLE یک بیماری خودایمنی مزمن است که می تواند ارگانهای متعددی یخصوص پوست ،مفاصل،خون ،کلیه ها وسیستم عصبی مرکزی را در بدن درگیر کند. منظور از “مزمن بودن ” این است که بیماری می تواند برای یک مدت طولانی باقی بماند. منظوراز “خودایمنی ،”وجود اختلالی است در سیستم ایمنی که در آن سیستم ایمنی بجای محافظت بدن در مقابل ویروس ومیکروب ،به بافت های خود بیمار حمله می کند.
نامگذاری” لوپوس اریتماتو سیستمیک” به اوایل قرن بیستم بر می گردد. منظور از “سیستمیک” این است که تعداد زیادی از ارگانهای بدن در گیر می شوند. کلمه “لوپوس” ازکلمه لاتین بمعنی “گرگ ” مشتق شده وبه بثورات پوستی پروانه ای شکل خاص روی صورت این بیماران ، که مشابه طرح سفید رنگ روی صورت گرگ هستند ،اطلاق می گردد. واژه”اریتماتوز”بزبان یونانی بمعنی” قرمز” است وبه قرمزی بثورات پوستی اطلاق می گردد

در اين بيماری، زنان حدود 9 برابر بيشتر از مردان مبتلا می شوند. معمولا افراد 15 تا 45 سال به اين بيماری مبتلا می شوند، ولی احتمال ابتلای کودکان و افراد مسن نيز وجود دارد. علائم اين بيماری از انواع خفيف تا شديد متفاوت است. بعضی از بيماران فقط دچار علائم خفيف بيماری می شوند. نشانه های اين بيماری در افراد مختلف، ممکن است کاملا متفاوت باشد

علائم و نشانه های لوپوس چیست؟

ایجاد درد در مفاصل: اگرچه اغلب، ایجاد راش های پوستی اولین نشانه بیماری لوپوس است. اما یکی از مهمترین علائم این بیماری درد عضلات و مفاصل است. درد، تورم و خشکی مفاصل به ویژه در صبح یکی از شایع ترین علایم لوپوس است.

مفاصل مچ دست، پنجه و انگشتان در این بیماری بیشتر آسیب پذیر می شوند. آنچه ورم مفاصل و درد را در این بیماری از آرتریت روماتویید متمایز می کند این است که در آرتروز معمولا درد در هر دو طرف است، در حالیکه در لوپوس درد بیشتر در یک سمت بدن دیده می شود و بیشتر بیماران مبتلا به آرتروز میانسال و سالمند هستند، در حالیکه لوپوس بیشتر زنان در سنین باروری را تهدید می کند. لوپوس مانند آرتروز به مرور زمان سبب تغییر شکل مفاصل می شود.

ایجاد راش های پروانه ای در پوست: راش های معمول لوپوس روی گونه ها و بالای بینی را درگیر می کنند. این راش ها پروانه مانند بوده و در مقابل نور خورشید حساس می باشد.

ایجاد تغییر در ناخن ها: راش های لوپوسی می توانند باعث ایجاد قرمزی در پشت دست و ناخن ها شوند. همچنین باعث عدم خون رسانی صحیح به ناخن ها می شود که ابن امر موجب بی نظمی در شکل ناخن است. همچنین با ایجاد التهاب در بستر ناخن ها باعث ایجاد تورم در این بافت می شود.

تب و خستگی: خستگی مزمن یکی از مهمترین نشانه های لوپوس است. این خستگی می تواند ناشی از کم خونی و یا اختلال در عملکرد قلب، ریه، کلیه ها و دیگر مشکلاتی باشد که بر اثر لوپوس بوجود می آیند. تب می تواند از علائم عود بیماری باشد. وجود هرگونه تب غیر قابل توجیه در بیمار لوپوسی نیاز به بررسی از نظر عود بیماری دارد. همچنین تب ممکن است ناشی از وجود عفونت در بیمار باشد، که خود عفونت نیز می تواند باعث عود بیماری گردد.

حساسیت به نور خورشید: بسیاری از مبتلایان به لوپوس به نور آفتاب حساس هستند، به طوری که با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب دچار راش قرمز رنگ در مناطق در معرض می شوند. همچنین نور خورشید می تواند ضایعات پوستی را تشدید نماید.

ریزش مو: بیماران لوپوسی معمولا در زمان فعالیت بیماری دچار ریزش مو می شوند. این نوع ریزش مو به صورت منتشر است و با کنترل بیماری برطرف می شود.

Raynaud’s phenomenon: به وضعیتی میگویند که سرما یا استرس موجب اسپاسم عروق در قسمتی از اندام میشود. علامت این اسپاسم معمولا درد در انگشتان دست یا پا است. Raynaud’s phenomenon در بیماری لوپوس به علت التهاب عروق خونی ایجاد میشود و گاهی اوقات چنان شدید شده که منجر به گانگرن و سیاه شدن انگشت میشود.

درد در قفسه سینه: التهاب پرده های اطراف ریه و قلب می تواند منجر به درد قفسه سینه شود، که معمولا این درد با تنفس و سرفه تشدید می شود.

سر درد: درگیری مغز در مبتلایان به لوپوس می تواند منجر به بروز سردرد شود. سردرد ناشی از لوپوس معمولاً شدید بوده و با سردردهای قبلی بیمار متفاوت است و به مسکن جواب نمی دهد. سردرد می تواند به علت میگرن، افسردگی و اضطراب نیز باشد است. توصیه می شود در صورتی که سردرد جدید یا شدید ایجاد شد، هر چه سریعتر به متخصص روماتولوژی مراجعه نمائید، تا بررسی های لازم به عمل آید.

علت بیماری لوپوس چیست؟

دلیل دقیق لوپوس مشخص نیست اما محققان به فاکتورهای محیطی مانند تأثیر پرتو فرابنفش ، عفونت ها و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی یا حلال ها مشکوک شده اند. همچنین خوردن غذاهایی با چربی و قند بالا و استفاده از مواد فراوری شده سبب ایجاد التهاب در بدن شده و می تواند موجب از کارافتادن واکنش دفاعی در بدن شود. دلیل دیگر این است که استفاده از واکسن ها و مواد ضدعفونی، سبب شده که افراد زیاد در معرض جرم ها و میکروب ها قرار نگیرند و این فقدان  منجر به واکنش بیش ازحد سیستم دفاعی در برابر مواد بی ضرر شود.

به جز این موارد عامل ژنتیک اغلب علت اصلی لوپوس است . برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهد؛ عبارتند از:

• خانواده شما که از اعضایی هستند که از لوپوس یا برخی اختلالات خودایمنی رنج می برند.
• قرار گرفتن در معرض سموم.
• استفاده از رژیم غذایی ضعیف و کمبود مواد مغذی .
• حساسیت غذایی.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر فکر می کنید علائم لوپوس ، به ویژه خستگی غیر قابل توضیح، درد مبهم و تورم مفاصل و یا بثورات پوستی داری ، باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت بروز هر یک از این علائم ، حتی اگر قبلاً به لوپوس نیز مبتلا شده باشید، باید به پزشک مراجعه کنید:

درد قفسه سینه
تنگی نفس
کاهش تعداد یا مقدار ادرار
خون در ادرار
تب بیش از حد (بدون قرار گرفتن در معرض سرماخوردگی یا آنفولانزا و…)
بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پاها
سرگیجه
خستگی عضلانی
تورم در پاها
تغییرات قابل توجه رفتاری مانند اضطراب یا افسردگی
از دست دادن اشتها
ریزش مو
بثورات پوستی
زخمهای دهان یا بینی جدید
هرگونه وخامت علائم قبلاً شناخته شده

پیشگیری از ابتلا به بیماری لوپوس

به طور کلی بهترین راه برای پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی، کنترل عوامل خطر آن‌هاست. به عنوان مثال کاهش مواجهه با نور شدید آفتاب به مدت طولانی، کنترل استرس و اضطراب با مراجعه به مشاور و روانشناس و رعایت رژیم غذایی سالم و ضد التهاب می‌تواند از ابتلا به بیماری لوپوس اریتماتوز پیشگیری کند.

روش‌های درمان بیماری لوپوس

از داروهای مورد استفاده در این بیماری به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

داروهای ضد التهاب برای کاهش خشکی و درد مفاصل
پمادهای استروئیدی جهت کاهش علائم پوستی
داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی (کورتیکواستروئیدها یا اصطلاحاً کورتون ها)
انواع مسکن‌ها برای کاهش درد
داروهای ویژه عوارض بیماری

توجه داشته باشید که داروهای کنترل کننده این بیماری، صرفاً باید زیر نظر پزشک تجویز شده و از مصرف خودسرانه آنها خودداری نمود.