چرا بعضی کودکان در گفتار تاخیر دارند؟
نباید تأخیر در رشد گفتاری را با تأخیر در یاد گرفتن صحبت کردن به طور قابل فهم اشتباه کرد. تأخیر در رشد گفتاری به معنی تأخیر در شروع بیان کلمات با معنی به صورت تکی و پس از آن کنار هم گذاشتن دو یا سه کلمه بامعنی است. تکلم به صورت قابل فهم پدیده‌ای است که به‌تدریج ظاهر می‌شود و نقایص کلامی خفیف در کودکان خردسال بسیار شایع است.
تاخیر گفتاری زبانی در کودکان (دیر حرف زدن کودک)
مانند سایر مهارت ها، سنی که بچه ها زبان می آموزند و شروع به صحبت می کنند متفاوت است. بسیاری از نوزادان قبل از اولین سال تولد خود کلماتی مانند، ماما و دادا را به زبان می آورند. بیشتر کودکان نوپا تا ۱۸ ماهگی می توانند حدود ۲۰ کلمه بگویند. اما اگر یک کودک ۲ ساله هنوز صحبت نمی کند یا فقط دو کلمه را با هم ترکیب می کند به احتمال زیاد دچار تاخیر گفتاری یا تاخیر زبانی شده است.
دانستن اینکه چه چیزی عادی است و چه چیز هایی در حیطه گفتار و شکل گیری زبان قرار ندارد به والدین کمک می کند تا به علت نگرانی های خود پی ببرند و بفهمند آیا فرزندشان دچار تاخیر گفتاری شده است یا خیر.
تفاوت گفتار و زبان در چیست؟
گفتار، بیان کلامی زبان است و شامل نحوه شکل گیری صداها و کلمات است.
زبان کل سیستم ارائه و کسب اطلاعات به روشی معنی دار است. منظور از زبان فهمیدن و فهمیده شدن از طریق ارتباطات کلامی، غیر کلامی، و نوشتاری است.
چرا بعضی کودکان در گفتار تاخیر دارند؟
آسیب‌های جسمی:
شکاف کام یکی از نمونه‌های شدید اختلال دهانی است که می‌تواند بر گفتار تأثیر بگذارد. یکی دیگر از مشکلاتی که می‌تواند بر تولید گفتار تأثیر بگذارد همان چین است که زبان را به پایین دهان نگه می‌دارد. مشکلات جسمی مانند این اغلب توسط پزشک متخصص اطفال قبل از شروع به کار کودک شروع می‌شود اما در برخی موارد ممکن است تا زمانی که کودک ما به دندانپزشک مراجعه نکرده یا علائم تاخیر در صحبت کردن نشان داده شود از بین برود.
مشکلات حرکتی دهانی:
بسیاری از کودکانی که تأخیر در گفتار دارند دچار آپراکسی گفتار در نواحی مغز هستند. در این حالت فرزند شما ممکن است در کنترل ماهیچه‌ها و قسمت‌هایی از بدن خود که برای صحبت کردن استفاده می‌کند دچار مشکل شود. به عنوان مثال لب‌ها، زبان یا فک او ممکن است آنچه را که باید “برای” تولید کلمات خاص انجام دهد انجام ندهد. این نوع مشکلات گفتاری ممکن است خود به خود وجود داشته باشند یا همراه با سایر مشکلات حرکتی دهانی مانند مشکلات خوردن به وجود بیایند.
مشکلات شنوایی:
مشکلات شنوایی نیز عموماً مربوط به تأخیر در گفتار است به همین دلیل هرگاه نگرانی در گفتار وجود دارد شنوایی کودک باید توسط شنوایی شناس مورد آزمایش قرار گیرد. کودکانی که کم شنوا هستند ممکن است در درک گفتار اطراف خود و همچنین صداهای خود دچار مشکل شوند. این امر درک و تسلط بر کلمات خاص را دشوار می‌کند و سپس از تقلید کلمات و استفاده روان و صحیح از زبان جلوگیری می‌کند.
عفونت‌های گوش:
متأسفانه این بسیار رایج است که کودکان قبل از تولد عفونت گوش داشته باشند. با این حال این بدان معنا نیست که کودک مبتلا به عفونت به طور خودکار در معرض مشکلات شنوایی و تأخیر در گفتار قرار دارد. عفونت شایع گوش که پس از درمان بدون مشکل برطرف می‌شود. از طرف دیگر عفونت‌های مزمن می‌توانند بر گفتار تأثیر بگذارند. این نوع عفونت‌ها با التهاب و عفونت در گوش میانی فرزند شما مشخص می‌شوند. ممکن است عفونت با درمان‌های معمول برطرف نشود و در مدت زمان کوتاهی ادامه یابد.
راهکارهای درمان دیر حرف زدن
مهم نیست علت دیر حرف زدن بچه یا کودک چه باشد در نهایت در بسیاری از موارد اگر شما در زمان مناسب به متخصص گفتاردرمانی مراجعه کنید با ارزیابی دقیق و انجام تمرینات توسط متخصص و شما در خانه مشکل رفع می گردد.
۱-به گفتار درمانی مراجعه کنید.
توجه داشته باشید که بسیاری از مراجعان گفتاردرمانی هوش بالایی دارند. شما با مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان و یا دریافت مشاوره آنلاین گفتاردرمانی ، یک ارزیابی دقیق از وضعیت گفتار و زبان کودکتان بدست می آورید. براساس این ارزیابی برنامه درمانی شما طراحی می شود.
آسیب شناس گفتار و زبان ، بررسی می‌كند كه كودک چقدر می فهمد، چه می تواند بگوید، آیا كودک سعی در برقراری ارتباط به روش های دیگر مثل اشاره كردن و تكان دادن سر و غیره به جای گفتار دارد؟ او وضوح كلام كودک را بررسی می كند، وضعیت دهان او (زبان، دهان و سقف آن) و عملكرد بخش های مختلف دهان برای صحبت كردن را مورد بررسی دقیق قرار می دهد.
فراموش نکنید تنها متخصص ، جهت ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان کودکان و بزرگسالان ، آسیب شناس گفتار و زبان است. بنابراین بهترین اقداماتی که می توانید برای کودکی که دیر حرف می زند بکنید ، مراجعه به مطب گفتار درمانی است .
تمرینات خانه
زیاد حرف بزنید : کودکان از طریق شنیدن ، حرف زدن را یاد می گیرند. در سطح کودکتان حرف بزنید مثلا اگر هنوز حرف نمی زند بصورت یک کلمه یک کلمه یا بصورت جملات دو کلمه صحبت کنید.
واضح حرف بزنید : کمی کشیده تر و اغراق آمیز تر حرف بزنید تا کودکتان متوجه صحبتتان شود.
کمتر سوال بپرسید : برخی از والدین بجای توصیح دادن و حرف دزن فقط از کودک سوال می پرسند که این نه تنها کمکی نمیکند بلکه باعث کاهش اعتماد به نفس او نیز می شود.
باز خورد مناسب بدهید : ارائه بازخوردهای ( عکس العمل ) مناسب مانند تشویق کردن ، توجه به صداها و صداسازی ها ، تقلید آنها به حرف زدن فرزندتان کمک می کند.
کتاب داستان بخوانید : از کتاب داستانهای مصور و رنگی استفاده کنید و براساس درک کودک آن قصه را بخوانید. نوشته کتاب تاثیر کتابخوانی بر رشد گفتار وزبان نیز می تواند برای شما مفید باشد.
در بافت مناسب با کودک حرف بزنید : در موقعیت های مختلف مانند حمام ، لباس پوشیدن ، غذا خوردن با کودکتان صحبت کنید. در مورد کارهایی که انجام می دهید ، کارهایی که می خواهید انجام بدهید و یا انجام دادید با او صحبت کنید.
صداهای محیطی و صدای حیوانات را به کودک اموزش دهید.
در ابتدا حرف زدن برای تلفظ صحیح به کودک فشار نیاورید: در ابتدا همه کودکان در بیان کلمات مشکلات تلفظی ای دارند اما به مرور این مشکلات کمتر می شود.
به تلاش های نوزادتان برای حرف زدن توجه کنید : ممکن است نتیجه این تلاشها یک صداسازی ساده باشد با این حال به تلاشهایی که برای ارتباط بر قرار کردن انجام می دهد توجه کنید. توجه کردن و تشویق کردن شما سبب تکرار مجدد این تلاشها و در نتیجه زود حرف زدن نوزاد تان می شود. برای آموزش حرف زدن به نوزاد باید صبور باشید.
