همه چیز که باید درباره دیابت نوع یک بدانید + کنترل و درمان
دیابت نوع 1 چیست؟
در سال‌های اخیر افزایش استفاده از مواد قندی و شیرینی‌جات موجب شده تا بدن بسیاری از افراد مستعد بیماری‌هایی نظیر دیابت شود. در این میان دیابت نوع 1 بیشترین میزان ابتلا را در بین کودکان، جوانان و افراد میانسال به خود اختصاص داده است. این بیماری مزمن با آسیب به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده و از بین بردن آن‌ها بروز پیدا می‌کند؛ به‌طوری‌که بدن فرد دیگر قادر به تولید انسولین نیست و دچار بیماری دیابت نوع یک شده است.
در این موارد باید با مراجعه به مراکز تشخیص طبی و آزمایشگاه‌ها نوع بیماری مشخص شود.
پس از آن با استفاده از راهکارهای غیر درمانی نظیر استفاده از مواد غذایی مناسب در کنار راهکار های درمانی می‌توان این بیماری را کنترل کرد. این موضوع اهمیت فراوانی دارد؛ چرا که بیماری مزمن دیابت به سایر بخش‌ها و بافت‌های بدن صدمه می‌زند و در صورت عدم رسیدگی، بدن فرد دچار تحلیل شدید می‌شود. در ادامه برای آشنایی بیشتر با دیابت نوع 1 مطالبی درخصوص پیشگیری، درمان و کاهش اثرات سوء آن ارائه می‌کنیم.
علائم دیابت درجه یک
یکی از راهکارهای مؤثر برای شناخت تمامی بیماری‌های مزمن مثل دیابت، آشنایی با علائم آن است. در این‌صورت سریع‌تر می‌توان نسبت به کاهش اثرات بیماری و رفع آن اقدام کرد. با توجه به اینکه بیماری دیابت نوع 1 موجب بروز مشکلات کوتاه‌مدت و بلند‌مدت می‌شود و در زمینه کاهش اثرات و عوارض احتمالی اقدامات لازم را انجام دهید. تنها در این‌صورت می‌توان از آسیب به سایر قسمت‌های حیاتی بدن پیشگیری کرد. مهمترین علائم دیابت نوع 1 به شرح زیر است:
احساس ضعف و گرسنگی بیش از اندازه؛ بیماران دیابتی به‌طور مکرر احساس گرسنگی می‌کنند و مواد غذایی می‌خورند. این امر موجب تشدید بیماری آنان شده و آسیب جدی به بدن آن‌ها وارد ی نماید.
- احساس تشنگی و نیاز به آب بیش از حد
- ضعف بینایی و تاری دید
- احساس خستگی و عدم توانایی لازم برای انجام کارهای روزمره
- افزایش دفعات ادرار
- کاهش وزن در مدت زمان کوتاه
تفاوت دیابت نوع 1 و نوع 2
- دیابت‌ها به دو نوع اصلی دیابت نوع 1 و نوع 2 تقسیم می‌شوند. از نظر علائم و عوارضی که در طول زمان بروز پیدا می‌کند، یکسان هستند. اما در کل این دو بیماری تفاوت‌های بسیاری با هم دارند. به‌طور کلی دیابت نوع یک بر اثر عدم توانایی بدن در تولید انسولین موردنیاز سایر بخش‌های حیاتی بدن رخ می‌دهد.
- در این‌گونه موارد پزشک معالج پس از تشخیص بیماری، به منظور کاهش اثرات بیماری، انسولین تجویز می‌کند؛ تا بدین‌وسیله گلوکز موردنیاز بدن از راه خون وارد سلول‌ها شود. البته به یاد داشته باشید عدم استفاده بیماران دیابت نوع اول از انسولین منجر به ضعف شدید، بیهوشی و مرگ آنان می‌گردد.
- بنابراین توصیه‌های پزشک معالج را جدی بگیرید و با توجه به شدت بیماری و نیاز بدن از انسولین استفاده کنید.
- اما در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 با وجود هورمون‌های کافی، بدن توانایی انتقال گلوکز از طریق خون به سلول‌ها را ندارد. به‌عبارت دیگر بدن بیمار نمی‌تواند انسولین کافی و موردنیاز بدن را تولید کند.
- بررسی و آزمایشات انجام شده در این زمینه نشان داده که علائم دیابت نوع 1 به‌سرعت بروز می‌کند و بیمار متوجه این امر می‌شود. اما دیابت نوع 2 حالت مخفی دارد؛ به‌طوری که فرد بیمار ممکن است پس از گذشت چندین سال از ابتلا به دیابت، متوجه بیماری خود شود.
- در این راستا پیشگیری، شناسایی و کنترل دیابت روند بهبود فرد را تسریع می‌بخشد.
- نکته قابل توجه اینکه پس از تشدید بیماری دیابت، عواملی نظیر خارش، سوزش و زخم‌های دیابتی نمایان می‌شود.
- در این راستا برای بهبود زخم‌ها می‌توانید از محصولات تریتا استفاده کنید. شرکت تریتا با ارائه انواع پانسمان ترمیم زخم بیماران دیابتی بستری فراهم نموده تا آنان کمتر از عوارض این بیماری مزمن رنج ببرند.
- به منظور استفاده محصولات ترمیم زخم تریتا، شما می‌توانید برای آشنایی با محصولات و گرفتن مشاوره از کارشناسان این مجموعه به سایت تریتا مراجعه کرده و پس از آن پانسمان مناسب برای زخم تان را تهیه کنید. جهت همکاری به‌عنوان درمانگر یا استفاده از خدمات بهینه مجموعه تریتا، به وب سایت آن با آدرس تریتا مراجعه کنید.
علل بیماری دیابت نوع 1
به‌طور کلی علت دقیق و اصلی بیماری دیابت نوع یک مشخص نیست. اما به احتمال زیاد بروز این بیماری با نقص سیستم ایمنی در ارتباط است.
در واقع دیابت نوع 1، یک بیماری خودایمنی است. بدین صورت که سیستم ایمنی به اشتباه سلول‌های بتا در کبد را از بین می‌برد. از آنجایی که این سلول‌ها انسولین تولید می‌کنند؛ از بین رفتن آن‌ها موجب بروز بیماری دیابت می‌شود. البته لازم به‌ذکر است که دلایل دیگری نظیر وراثت (سابقه وجود بیماری دیابت در خانواده و نسل‌های قبل) و عفونت های ویروسی موجب ابتلای فرد به بیماری دیابت می‌شود.
تشخیص ابتلای فرد به دیابت نوع اول
تشخیص به موقع از نکات مهم جهت درمان بیماری دیابت نوع یک است. گاهی اوقات افراد به توصیه‌های پزشکی در خصوص میزان و نحوه مصرف مواد غذایی اهمیت چندانی نمی‌دهند. به‌همین سبب دچار بیماری دیابت می‌شوند و تنها کار مؤثر در این خصوص، شناسایی نوع و میزان بیماری است. عمده‌ترین روش‌های سنجش پزشکی میزان گلوکز و قند خون در بیماران مشکوک به دیابت عبارت است از:
- انجام تست‌های معمولی و سریع: در موارد خفیف و معمولی این روش قابل استفاده است.
- انجام تست‌های پیچیده و دقیق: این آزمایشات روند طولانی‌تری دارد و دستیابی به نتیجه نهایی نیازمند ساعت‌ها آماده‌سازی و کنترل است.
- بررسی نتایج آزمایشات براساس معیارهای شناسایی بیماران دیابتی: در زمینه بررسی نتایج آزمایش نیز یک‌سری معیارها در نظر گرفته شده‌اند که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا می‌شویم.
- انجام آزمایش قند خون به صورت ناشتا و در دو تست مجاز: در صورتی‌که قند خون فرد بیشتر از 126 mg/dl باشد، دچار بیماری دیابت شده است. به یاد داشته باشید که هرچه عدد بدست آمده از 126 بیشتر باشد، به طبع احتمال ابتلا فرد به دیابت افزایش مییابد.
- انجام تست قند خون تصادفی برای افراد مشکوک به بیماری دیابت نوع یک: در این آزمایش میزان قند خون بیش از 200 mg/dl نشان‌دهنده ابتلا فرد به دیابت است.
- انجام آزمایش هموگلوبین A به صورت دو تست جداگانه
درمان دیابت نوع 1
همان‌طور که می‌دانید با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی اکثر بیماری‌ها روش‌های کنترل و مداوای مختلفی دارند که با توجه به نوع بیماری و شدت آن می‌توان نسبت به انتخاب مناسب‌ترین روش اقدام کرد. در این راستا پس از انجام آزمایش و شناسایی دیابت نوع یک می‌بایست سیر درمان طبیعی آن سپری شود تا پس از گذشت مدت زمانی شاهد پیشگیری از پیشرفت آن در بیمار شویم؛ بدین منظور در ابتدا علت ابتلا بیمار به دیابت را بررسی کنید.
- الف: اصلاح رژیم غذایی
در صورتی‌که فرد رژیم غذایی مناسبی ندارد، باید به‌سرعت در برنامه غذایی و مواد آشامیدنی او اصلاحات اساسی انجام شود. به این ترتیب مواد غذایی که برای کاهش و کنترل دیابت مناسب هستند، جایگزین غذاهای با درصد بالای مواد قندی می‌شوند.
- ب: استفاده از انسولین
پس از اصلاح رژیم غذایی، پزشک معالج براساس شدت دیابت برای بیمار انسولین تجویز می‌کند. توجه داشته باشید که میزان انسولین و دفعات تزریق آن در طول شبانه‌روز بسیار مهم است. در صورت عدم رعایت این نکته انسولین مصرفی تأثیر چندانی نخواهد داشت و موجب حاد شدن شرایط بیماری می‌شود. نحوه تزریق انسولین‌های پمپی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 بدین صورت است که پمپ آن را روی شکافی در پوست قرار داده و تزریق می‌کنیم.
اما در گذشته تزریق انسولین به وسیله سرنگ انجام می‌گرفت؛ که مشکلات خاص خود را داشت و اکنون روش ترزیق انسولین پمپی جایگزین آن شده است.
- ج: داروی خوراکی متفورمین
یکی دیگر از روش‌های درمان و کاهش اثرات بیماری دیابت نوع یک استفاده از داروی خوراکی متفورمین در کنار استفاده از انسولین است. در ابتدا این دارو برای بیماران دیابت نوع 2 ساخته شد. اما بررسی و تحقیقات انجام شده، نشان داد که این دارو در کنار مصرف انسولین روزانه می تواند نیاز میانگین تمام دوز روزانه به انسولین را کاهش داده و بیماران در این گروه درمانی کمتر به افزایش وزن ناشی از درمان با انسوین مبتلا می شوند.
عوامل مؤثر در بروز بیماری دیابت نوع اول
عوامل زیادی موجب افزایش قند خون و ابتلا فرد به دیابت نوع 1 می‌شود. بعضی از مهمترین این عوامل عبارتند از:
سابقه خانوادگی: در صورتی‌که یکی از اعضای درجه یک خانواده شما مبتلا به بیماری دیابت نوع اول باشد، احتمال ابتلا شما به این بیماری مزمن نیز افزایش مییابد. به همین جهت خانواده‌های دارای این دسته از بیماری‌های زمینه‌ای، حساسیت بیشتری روی مصرف مواد قندی، شیرینی‌جات و سلامتی فرزندانشان دارند.
نژاد و ژنتیک: افراد سفید پوست بیشتر از سایر نژادها دچار بیماری دیابت می‌شوند.
- عفونت ویروسی به ویژه دستگاه تنفسی و انترو ویروس ها
- چاقی
- کمبود ویتامین د
- سن بارداری، سابقه پره اکلامسی و یرقان د وران نوزادی
جمع بندی
در پایان ضمن آشنایی با علت بروز دیابت نوع 1 و مراحل تشخیص آن باید گفت که این بیماری در سال‌های اخیر بسیار شایع شده است. به‌طوری که بسیاری از جوانان و میانسالان به این بیماری مزمن مبتلا شده‌اند. در این راستا جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری یا کنترل آن می‌بایست اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشیم.
