کیست بیکر چیست و درمان آن چگونه است؟
کیست بیکر (Baker cyst) یک برآمدگی است که بر اثر برجسته شدن و تجمع مایع مفصلی در پشت زانو ایجاد میشود. به ناحیه پشت زانو ناحیه پوپلیتئال هم میگویند و به همین خاطر نام دیگر این کیست، کیست پوپلیته یا پوپلیتئال است. ویلیام بیکر اولین کسی بود که این بیماری را توضیح داد. این عارضه معمولاً براثر آسیب‌دیدگی و بیماری‌های زمینه‌ای در مفصل زانو ایجاد میشود.
علت‌ها و دلایل کیست بیکر
کیست بیکر زمانی ایجاد میشود که مایع داخل مفصل زانو توسط وزن بدن تحت فشار قرار بگیرد، به دام بیفتد و کیست تشکیل شود. این مایع باعث متورم شدن پشت زانو و دردناک شدن آن میشود. دلایل به دام افتادن مایع به شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد.
عارضه‌های متعددی هستند که منجر به ایجاد کیست بیکر می‌شوند. در مواردی که بیمار کودک است، علت غالباً به کیسه مایع کوچکی به نام بورس مربوط میشود. این کیسه در تلفیق با کیسه سینوویال تشکیل کیست می‌دهد. کیسه سینوویال از استخوان‌های زانو محافظت می‌کند.
کیست بیکر بزرگسالان معمولاً در بیماری التهابی مفصل و آسیب دیدگی زانو ریشه دارد. ورم ناشی از آرتروز زانو یا آسیب دیدگی‌ها در داخل زانو بیشتر و بیشتر میشود و مایع دیر یا زود رو به جلو رانده میشود؛ در نتیجه کیست شکل می‌گیرد و برجستگی به وضوح دیده میشود. لزوم بهره‌گیری از درمان‌های کیست بیکر با آشکار شدن برجستگی مشخص میشود. چنانچه کیست بیکر پی‌آمد آرتریت مزمن باشد، کیست مجدداً ایجاد خواهد شد.
علائم کیست بیکر چیست؟
علائم کیست بیکر در بعضی از موارد فقط ورم پشت زانو و یک درد مختصر در ناحیه زانو است. البته ممکن است درد ناشی از آسیب‌دیدگی اوليه هم از زمان وقوع مصدومیتی که باعث کیست بیکر شده است، هنوز در ناحیه زانو وجود داشته باشد. ممکن است شما یک برآمدگی نرم را مشاهده کنید که از پشت زانوی شما بیرون زده است. هر گونه فشار بر این برآمدگی یا هر تنشی که بر زانو وارد شود، باعث متورم شدن و بزرگ شدن اندازه آن میشود.
ممکن است کیست بیکر به خودی خود برطرف شود. در این حالت اندازه کیست بیکر به خودی خود کاهش پیدا کرده و یا در زیر پوست پاره میشود. وقتی که کیست در زیر پوست پاره میشود، مایع داخل آن توسط بدن جذب خواهد شد. البته در اغلب موارد، کیست بیکر بعد از پاره شدن خیلی زود دوباره تشکیل میشود. بنابراین بهتر است که برای درمان اصولی این عارضه، علت اصلی به وجود آمدن آن شناخته شود و تحت درمان قرار گیرد.
تشخیص
پزشک در مورد علائم و سابقه بیماری، از شما سؤالاتی خواهد پرسید. وی برای یافتن یک توده نرم در پشت زانو معاینه جسمی را انجام می‌دهد. دامنه حرکت در هر دو زانو بررسی و مقایسه میشود. همچنین ممکن است پزشک نور خاصی را بر روی کیست قرار دهد. تابش نور نشان می‌دهد که کیست پر از مایع شده و جامد نمی‌باشد.
برای یافتن علت بیماری، اندازه و وسعت کیست گاهی به انجام تصویربرداری از زانو نیاز میشود. تصویربرداری با استفاده از روش‌های زیر انجام میشود:
- التراسوند
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- در صورت وجود عفونت، آزمایش خون نیز انجام میشود.
چه کسانی به کیست بیکر مبتلا می‌شوند؟
کیست بیکر عارضه‌ای است که در بین کودکان در سنین 4 تا 7 سال و بزرگسالان در سنین 35 تا 70 سال، بیشترین میزان شیوع را دارد. اما به طور کلی این عارضه در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان است. اگر شما از قبل دچار مشکل یا بیماری خاصی در ناحیه زانو باشید، خطر بروز کیست بیکر در مورد شما بیشتر خواهد بود.
درمان کیست بیکر چگونه است؟
کیست بیکر معمولا به درمان نیاز ندارد و به خودی خود برطرف میشود. اما در صورتی که تورم ناشی از کیست بیکر بسیار بزرگ و موجب درد شود، پزشک شما یکی از روش‌های درمانی زیر را تجویز می‌کند:
استراحت دادن به زانو یکی از گزینه‌های مهم درمان کیست بیکر است. برای این کار می‌توانید از عصا و چوب زیر بغل استفاده کنید.
بیرون کشیدن مایع درون کیست
ممکن است پزشک، با استفاده از تصاویر اولتراسوند، سر سوزنی را به داخل کیست هدایت کند و سپس مایع درون کیست را بیرون بکشد.
فیزیوتراپی
انجام تمرینات سبک زانو به صورت منظم، می‌تواند دامنه حرکتی و قدرت عضلات اطراف زانو را افزایش دهد. می‌توان برای تسکین درد شدید زانو از کمک عصا استفاده کرد. شما همچنین می‌تواند با استفاده از بانداژ کشی و قرار دادن کمپرس سرد، درد زانوی خود را تسکین دهید.
داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAISها)
این داروها می‌توانند به تسکین درد کمک کنند؛ همچنین باعث محدود کردن التهاب و تورم می‌شوند. انواع و برندهای مختلفی از آن‌ها وجود دارد، می‌توانید بدون نیاز به تجویز، از داروخانه‌ها ایبپروفن تهیه کنید؛ برای سایر داروها نیاز به نسخه دارید. عوارض جانبی این داروها شامل درد و خونریزی از معده است که مشکلی جدی به حساب می‌آید. ممکن است بسیاری از افراد آسمی، افراد با فشار خون بالا، اختلالات کلیوی و قلبی، نتوانند NSAIDها را مصرف کنند. بنابراین قبل از مصرف این داروها با پزشک یا داروساز خود برای اطمینان از اینکه این داروها برای شما هم مناسب هستند، مشورت کنید.
مسکن قوی‌تر.
در صورت پارگی کیست، امکان دارد مایع داخل آن به ساق نشت کند و درد را تشدید کند. در این شرایط ممکن است نیاز به درمان‌های قوی‌تر باشد.
یخ نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند
با پیچیدن چند قطعه یخ در یک کیسه پلاستیکی یا حوله، یک بسته یخ درست کنید. (یخ را مستقیما روی پوست نگذارید؛ چرا که ممکن است باعث سوختگی با یخ شود). از یک کیسه نخود فرنگی یخ زده نیز می‌تواند استفاده کرد. به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه از کیسه یخ استفاده کنید. کمتر از ۱۰ دقیقه اثر کمتری دارد و بیشتر از ۳۰ دقیقه نیز می‌تواند به پوست آسیب رساند.
ورزش
- بالا بردن پا به حالت خمیده
- کشش پشت زانو
- بالا بردن پا به حالت صاف
- خم و راست کردن زانو
- انقباض عضلات چهار سر در حالت ثابت
عمل جراحی خارج کردن کیست:
از این روش بطور خاص زمانی استفاده می شود که کیست بیکر بسیار بزرگ شده یا دردناک شود و استفاده از سایر روش های درمانی بر روی آن اثربخش نباشد. گاهی اوقات، روش عمل جراحی برای قطع کردن ارتباط بین کیست بیکر و مفصل زانو استفاده می شود. انجام این کار معمولا از طریق عمل جراحی آرتروسکوپی صورت می گیرد. عالوه بر این در شرایط خاص می توان کیست را با استفاده از علم جراحی باز از بدن خارج کرد. عالوه بر این امکان انجام عمل جراحی برای درمان مشکالت دیگر ایجاد شده برای بیمار همچون ترمیم و درمان پارگی مینیسک زانو بطور همزمان نیز وجود دارد.
