علت ناخن جوییدن کودک و راهکار آن چیست

چرا کودکان ناخن می جوند؟

جویدن ناخن یک عادت نامناسب است و علت دقیق آن قابل بحث است. یکی از دلایل ناخن جویدن می تواند ریشه در فاکتورهای فامیلی داشته باشد، هرچند این علت که آیا فاکتورهای خانوادگی مربوط به تقلید رفتار ناخن جویدن در سایراعضای خانواده و یا ریشه های ژنتیکی، تاثیر دارد یا خیر، هنوز ناشناخته است.

عوامل روان شناختی اصلی که با این رفتار مرتبط هستند شامل، استرس، نگرانی، اضطراب و خلق و خوی غیر متمرکز است. در واقع می توان گفت عادت ناخن جویدن در کودکان مکانیزمی است برای مقابله با شرایط استرس زا و از طرف دیگرهم عدم فعالیت مناسب (فعالیت کم، خستگی) ، گرسنگی و یا پایین بودن اعتماد به نفس ممکن است باعث ناخن جویدن در کودکان شود.

تصور می شود که ناخن جویدن در کودکان یک رفتار خودکار و غیرعادی است.

محققان معتقدند که در برخی کودکان عادت ناخن جویدن با اختلالات روانپزشکی همراه است و حداقل یک اختلال مرتبط با روانپزشکی در بیش از دو سوم کودکانی که به کلینیک روانپزشکی مراجعه می کنند وجود دارد. جالب این که بیشتر از نیمی از والدین این کودکان، حداقل یک بیماری روانپزشکی داشتند، به ویژه اختلال افسردگی حاد.

بیماری های روانی که اغلب در رابطه با ناخن جویدن کودکان و نوجوانانی که به درمانگاه بهداشت و ارجاع داده می شوند، شامل:

اختلال کمبود توجه، بیش فعالی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال تومور، اختلال وسواس فکری، عقب ماندگی ذهنی، اختلال افسردگی حاد، اختلال اضطراب عمومی و اختلال هراس گزارش شده است.

بیش از یک چهارم کودکان و نوجوانان به یکی از این اختلالات دچار بودند. در نهایت، رفتارهای کلیشه ای مانند لرزیدن لب، کوبیدن سر، برداشتن پوست و کشیدن مو در بیش از 60٪ کودکان مبتلا به ناخن جویدن هم مشاهده شده است.

 تأثیر رفتار والدین بر ناخن جویدن کودکان

متخصصان علاوه بر بررسی رفتار کودک، بر رفتار والدین او نیز تمرکز می کنند. زیرا عامل اصلی این رفتار، ممکن است عملکرد والدین و اطرافیان باشد. متخصص در این شرایط به والدین کمک می کند تا رفتار و واکنش خود را نسبت به کودک سنجیده تر کنند تا اضطرابی به کودک وارد نشود. کودک با ناخن جویدن به نحوه رفتار والدین یا اطرافیان با او واکنش نشان می دهد؛ در این زمینه والدین باید سعی کنند ناراحتی و مشکلات ناشی از مشغله های کاری خود را به منزل منتقل نکنند

از جمله روش هایی که یک روان شناس می تواند برای برطرف کردن این مشکل کودک از آن استفاده کند، روش های خاص ریلکسیشن است. اگر به علت بالا بودن استرس کودک، این روش درمانی نیز جواب ندهد، پزشک داروهایی را تجویز می کند تا اضطراب کودک کمتر شود.

لاک های با طعم تلخ که برای مقابله با ناخن جویدن از آن استفاده می شود، چندان موثر نیست و توصیه نمی شود. والدین نباید به این عادت فرزند خود واکنش نشان دهند زیرا در برخی موارد ناخن جویدن روشی برای جلب توجه دیگران است و عکس العمل والدین همان توجهی است که کودک خواستار آن است. در مورد این عادت با او صحبت کنید اما درباره رفتارش قضاوت نکنید.صحبت با او درباره ناخن جویدن نباید باعث افزایش اضطراب وی شود. به او بگویید که این مشکل را با کمک او حل خواهید کرد.

عوارض

ناخن جویدن گاهی به یک عادت خاص که رفته رفته به پاسخی خودکار و غیر ارادی است تبدیل می شود. ناخن جویدن یکی از عاد تهای شایع در بین کودکان می باشد  که  می تواند این مسئله به یک مشکل جدی تبدیل شود. این امر ممکن است به یک احساس خجالت تبدیل شود یا این که به خاطر ناخن جویدن شدیدا مورد توجه قرار گیرد و ا حساس شرم کند.

در کنار این خجالت زدگی، ممکن است کودک به ناخن ها و انگشتان خود آسیب برساند. ناخن جویدن علاوه بر آن که شکل ظاهری ناخن ها را بد شکل می کند، باعث زخم شدن و عفونت نیز می گردد. ناخن جویدن هم چنین مشکلات دندانی نیز در کودکان ایجاد می کند.  ناخن جویدن باعث کوتاه شدن ریشه دندان ها بر اثر فشار زیاد می شود.

ناخن ها علاوه بر زیبایی انگشتان به منزله ی یک وسیله ی مکانیکی نیز اعمال زیادی در بدن انجام می‌دهند . اما مهم ترین وظیفه ی آن ها پوشاندن بافت نرم انگشتان پولپ است که گرفتن اشیای ریز و کار کردن با آن ها را برای ما ممکن می سازد.

جویدن ناخن علاوه بر صدمه رساندن به صفحه ی ناخن و تغییر شکل آن ها قدرت انجام دادن بسیاری از کارهای ظریف را از انسان سلب می کند، همچنین بزاق دهان نقش مخربی بر ناخن و بافت های اطراف آن داشته و رطوبت ناشی از آن مکان مناسبی را برای رشد باکتری ها و قارچ ها فراهم می آورد. از طرف دیگر به علت جمع شدن میکروب ها در زیر ناخن مقداری از آن هنگام جویدن ناخن بلعیده می شود. این امر ممکن است به ناراحتی های جسمانی از قبیل دل درد ، تهوع ، داشتن انگل و … منجر شود ( فرهادی ثابت ، 1372).

هرچند در ابتدا کودک با ناخن جویدن به دنبال کسب آرامش است و انجام این کار باعث کاهش اضطراب در او می شود، ولی بعدها باعث ایجاد و تشدید اضطراب، افسردگی، کاهش اعتمادبه نفس، گوشه گیری و کاهش عملکرد ذهنی، اجتماعی و در سنین بالاتر شغلی می شود. عوارض جسمی این اختلال نیز شامل خونریزی، عفونت مکرر دور انگشتان و در موارد شدید تغییر شکل ناخن ها و انگشتان می شود.

عفونت های گوارشی و ابتلا به انگل نیز در مواردی دیده شده است. در برخی موارد هم که کودک به بیماری های جسمی مانند کم خونی مبتلاست، ابتلا به بیماری می تواند این اختلال را ایجاد کند. معمولا ناخن جویدن هنگام تماشای فیلم های ترسناک یا بازی های مهیج و انجام فعالیت های فکری مانند درس خواندن تشدید می شود.

بر اساس پژوهش گیل (1998) مساله ساز ترین اثر جانبی جویدن ناخن، محرومیت از حقوق اجتماعی است. چون ممکن است کودک توسط همسالانش مورد تمسخر قرار بگیرد و بزرگسالانی که یک کودک را هنگام ناخن جویدن مشاهده می کنند این گونه نتیجه گیری کنند که او نامطمئن و یا تحت فشار است. هم چنین ممکن است برخی منظره ناخن جویده شده را ناخوشایند بدانند و ویژگی منفی دیگری به دانش اموز دارای این رفتار نسبت داده شود.

راهکار

 ناخن خوردن برای مدت کوتاه یکی از رفتارهای زودگذر است ولی عکس العمل شما به این رفتار اهمیت دارد و ممکن است باعث شود به عادت تبدیل شده یا لطمه های روحی به دنبال داشته باشد.

پس نکات زیر را دقیقا رعایت کنید:

– بررسی کنید ببینید در طول روز در چه موقعیت هایی این کار را انجام می دهد. اگر زمانی است که چیزی باعث فشار روانی در او شده منبع این اضطراب را از بین ببرید.

اگر موقع خستگی و بی حوصلگی است بازی های جذاب برایش فراهم کنید. – هیچ اشاره ای به این رفتار او نکنید. هر نوع توجهی (نگاه کردن، گفتن مکرر نه و نکن، اخم، سرزنش، دعوا و حتی نصیحت) باعث تشدید آن می شود. – بدون اشاره به این کار، حواس او را پرت کنید و دستانش را با فعالیت های دیگر مشغول کنید.

– تا دو ساعت قبل از خواب، بازی های هیجانی و جنب و جوش داشته باشد ولی از یک ساعت قبل خواب سعی کنید با قصه، ماساژ بدنش یا هر فعالیت آرام بخشی، او را آرام کنید.

-به رفتارهای خوبش توجه نشان دهید و تشویقش کنید از “نکن” ها و محدودیت هایی که در طول روز بر او اعمال می کنید کم کنید. بجایش از جمله های مثبت و پیشنهادها استفاده کنید. مثلا بیا توی این کار کمکم کن، میخوای نقاشی کنی یا برام داستان تعریف کنی.

– باید صبور باشید و با خونسردی و رابطه عاطفی خوب برخورد کنید. این رفتار زودگذر است به شرطی که شما درست برخورد کنید