بیماری منیر چیست؟ و روش‌های درمان و پیشگیری آن

بیماری منیر (Meniere’s disease) یک اختلال گوش داخلی است که می‌تواند موجب سرگیجه، وزوز گوش، گرفتگی گوش، و افت شنوایی شود. سندروم منیر معمولاً یکی از گوش‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما در 15 درصد از موارد هر دو گوش به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد اما در افراد 40 تا 60 ساله رایج‌تر است.

نام این بیماری به پاس تلاش‌های یک پزشک فرانسوی به نام پراسپر منیر، بیماری منیر نامیده شد. او در سال 1861 علایم این بیماری را شرح داد و نخستین کسی بود که این علایم را به یک بیماری واحد نسبت داد.

علائم و نشانه های بیماری منیر شامل موارد زیر است:

• اپیزود عود شونده و تکرار شونده سرگیجه.
• احساس چرخش دارید که خود به خود شروع و متوقف می شود.
• اپیزودهای سرگیجه بدون هشدار پدید می آیند و معمولا 20 دقیقه تا چند ساعت طول می کشد، اما نه بیش از 24 ساعت.
• سرگیجه شدید می تواند موجب تهوع و استفراغ شود.
• از دست دادن شنوایی
• افت شنوایی در بیماری منیر ممکن است به ویژه در اوایل دوران بارداری رخ دهد. در نهایت، بیشتر افراد دچار کم شنوایی دائمی می شوند.
• زنگ در گوش (وزوز گوش). وزوز گوش درک صدای زنگ، وزوز، صدای بلند، صدای سوت زدن یا صدا زدن در گوشتان است.
• احساس پری در گوش.
• افراد مبتلا به بیماری منیر اغلب در گوش های آسیب دیده شان (سر و صدا) یا در کنار سرشان احساس فشار می کنند.

علت بیماری منیر چیست؟

علت دقیق بیماری منیر هنوز برای پزشکان روشن نیست اما آن‌ها معتقدند تغییر در مایع کانال‌های گوش داخلی باعث این مشکل می‌شود. برخی نیز عوامل دیگری مانند ژنتیک، بیماری خودایمنی و حساسیت را دخیل می‌دانند.

مایع درون بخشی از گوش درونی به نام لابیرنت یا پیچال انباشته می‌شود و باعث اختلال در ارسال سیگنال‌ها به مغز و درنتیجه اختلال در حس شنوایی و سرگیجه می‌شود. این‌که چرا مایع در گوش جمع می‌شود مشخص نیست اما محققان نظریه‌های مختلفی دارند که عبارتند از:

• عدم تخلیه درست مایع به دلیل انسداد یا ساختار غیرطبیعی گوش
• واکنش خودایمنی (هنگامی که سیستم دفاعی بدن به سلول‌های سالم حمله می‌کند)
• واکنش آلرژیک
• عفونت ویروسی
• وجود زمنیه‌های ژنتیکی
• ضربه به سر
• سردردهای میگرنی

ممکن است ترکیبی از این عوامل باعث بیماری منیر شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:

اگر علائم و نشانه های بیماری منیر را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید زیرا هر یک از آنها می توانند از بیماری های دیگر نشات گرفته باشند، پس مهم است که در اسرع وقت تشخیص دقیق را دریافت کنید.

درمان بیماری منیر

هیچ درمانی برای بیماری منیر وجود ندارد. تعدادی از درمان ها می توانند به کاهش شدت و دفعات قسمت های سرگیجه کمک کنند. اما متأسفانه هیچ درمانی برای کاهش شنوایی وجود ندارد.

داروهایی برای سرگیجه

پزشک ممکن است برای کاهش شدت حمله داروهایی را برای مصرف در هنگام بروز سرگیجه تجویز کند:

داروهای ضد تهوع. این دارو ها حالت تهوع و استفراغ را در طی یک دوره سرگیجه کنترل می کنند.
داروهای بیماری حرکت. این دارو ها ممکن است احساس چرخش را کاهش دهند و به کنترل حالت تهوع و استفراغ کمک کنند.

این احتمال وجود دارد که پزشک دارویی برای کاهش احتباس مایعات (ادرار آور) تجویز و پیشنهاد کند مصرف نمک خود را محدود کنید. برای برخی افراد، این ترکیب به کنترل شدت و دفعات علائم بیماری منیر کمک می کند.

درمان ها و روش های غیرتهاجمی

برخی از افراد مبتلا به بیماری منیر ممکن است از سایر روش های درمانی و غیر تهاجمی مانند موارد زیر بهره مند شوند:

توانبخشی. بیمارانی که بین حملات سرگیجه خود دچار عدم تعادل شده اند، توانبخشی دهلیزی ممکن است در بهبود تعادل آنها موثر باشد.

سمعک. سمعک برای مبتلایان به بیماری منیر ممکن است شنوایی آنها را بهبود بخشد. پزشک می تواند شما را به یک متخصص شنوایی سنجی ارجاع دهد تا در مورد گزینه های سمعک شما را راهنمایی کند.

فشار درمانی مثبت. برای سرگیجه ای که درمان آن دشوار است، این درمان شامل فشار بر گوش میانی برای کاهش تجمع مایع است. دستگاهی به نام مولد پالس منیتت از طریق یک لوله تهویه پالس های فشار را به مجرای گوش وارد می کند. این درمان در خانه معمولاً سه بار در روز و هر بار به مدت پنج دقیقه انجام می شود. فشار درمانی مثبت در بهبود علائم سرگیجه، وزوز گوش و فشار شنیداری موثر است، اما  اثربخشی طولانی مدت آن هنوز مشخص نشده است.

آمپول گوش میانی

داروهایی که به گوش میانی تزریق و سپس در گوش داخلی جذب می شوند، می توانند علائم سرگیجه را بهبود بخشند. این درمان در مطب پزشک انجام می شود. تزریقات موجود شامل موارد زیر است:

استروئیدها. این داروها نیز ممکن است در کنترل حملات سرگیجه در برخی از افراد کمک کند.
جنتامایسین. آنتی بیوتیکی که برای گوش داخلی سمی است، عملکرد متعادل کننده گوش را کاهش می دهد و گوش دیگر مسئولیت تعادل را بر عهده می گیرد.

عمل جراحی

اگر حملات سرگیجه مرتبط با بیماری منیر شدید و ناتوان کننده باشد و سایر درمان ها تاثیری نداشته باشد جراحی می تواند یک گزینه مناسب برای این بیماری باشد. مراحل کار شامل موارد زیر است:

روش کیسه اندولنفاتیک. کیسه اندولنفاتیک در تنظیم سطح مایع گوش داخلی نقش دارد. در حین عمل کیسه اندولنفاتیک فشرده می شود، که می تواند سطح مایعات اضافی را کاهش دهد. در برخی موارد، این روش با قرار دادن شانت، لوله ای که مایعات اضافی را از گوش داخلی شما تخلیه می کند، همراه است.

لابیرنتکتومی. با استفاده از این روش، جراح قسمت تعادل گوش داخلی را برداشته و بدین ترتیب هم تعادل و هم عملکرد شنوایی را از گوش آسیب دیده برمی دارد. این روش فقط در صورتی انجام می شود که بیمار در گوش آسیب دیده خود تقریباً کم یا شنوایی کامل داشته باشد.

برش عصب دهلیزی. این روش شامل بریدن عصبی است که حسگرهای تعادل و حرکت گوش داخلی را به مغز (عصب دهلیزی) متصل می کند. این روش معمولاً در حین تلاش برای حفظ شنوایی در گوش آسیب دیده، مشکلات سرگیجه را درمان می کند. این امر به بیهوشی عمومی و بستری شبانه در بیمارستان نیاز دارد.

شیوه زندگی و درمان های خانگی بیماری منیر:

تاکتیک های خاص خود مراقبتر می تواند به کاهش تاثیر بیماری منیر کمک کند. این نکات را برای استفاده در طول یک اپیزود در نظر بگیرید:

• وقتی احساس سرگیجه می کنید، بنشینید یا دراز بکشید.
• در طی اپیزود سرگیجه، از مواردی که می توانند علائم و نشانه های شما را بدتر کنند، مانند حرکت ناگهانی، چراغ های روشن، تماشای تلویزیون و یا خواندن اجتناب کنند.
• در طول و پس از حملات، استراحت کنید.
• عجله نکنید تا به فعالیت های عادی خود بازگردید.
• آگاه باشید که ممکن است تعادل خود را از دست بدهید.
• افتادن می تواند منجر به آسیب جدی شود.
• اگر با نور در شب می خوابید، از روشنایی مناسبی استفاده کنید.
• اگر مشکلات مزمن تعادلی دارید، با یک عصا برای ثباتتان راه بروید.
• اگر اپیزودهای مکرر سرگیجه دارید، از رانندگی با ماشین و یا استفاده از ماشین آلات سنگین اجتناب کید. انجام این کار می تواند منجر به حادثه و آسیب می شود.

 سبک زندگی با بیماری منیر

تغییر سبک زندگی :

نمک و استرس می تواند شنوایی و تعادل را تحت تاثیر قرار دهد. برای جلوگیری از ایجاد حمله سرگیجه، موارد زیر را امتحان کنید.

نمک را محدود کنید:

مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های پر نمک می تواند باعث حفظ مایعات شود. هدف هر روزتان 1500 تا 2000 میلی گرم سدیم باشد و مصرف نمک خود را به طور مساوی در طول روز پخش کنید.

مدیریت استرس:

مدیریت استرس می تواند باعث کاهش شدت علائم و کمک به مقابله با بیماری منیر کند. روان درمانی می تواند به شما در شناسایی عوامل استرس زا و ایجاد استراتژی هایی برای مقابله با بیماری خود کمک کند.