درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد
ابتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک یا تنبلی و اختلال عملکرد تخمدان در تمام سنین باروری زنان، موجب شده که انتخاب راههای درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. این بیماری شایع که در زنان متأهل معمولاً با بروز نازایی و اختلالات باروری شناسایی میشود، ممکن است در دختران مجرد تا مدتها پنهان باقی بماند. بااینحال، ضمن آشنایی با علائم تخمدان پلیکیستیک و علت ابتلا به آن میتوان بیماری را در اولین فرصت تشخیص داد و از بروز عوارض و پیامدهای جدی آن بهویژه ناباروری جلوگیری کرد. در این مطلب به راهکارهای مدیریت و درمان تنبلی تخمدان در دختران نوجوان و جوان پرداخته میشود.
تنبلی تخمدان چیست؟
عارضه سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) که با نام تنبلی تخمدان نیز شناخته میشود، از شایعترین بیماریهای زنان پس از بلوغ است که دختران مجرد و نوجوان تا زنان در آستانه یائسگی را تهدید میکند. طی این بیماری، عملکرد تخمدان بهویژه در زمینه رشد و آزادسازی تخمکها مختل میشود و با بروز بینظمی در عادت ماهانه و ضعیف شدن فولیکولها، عوارض متعددی برای بیمار به وجود میآید که یکی از آنها ناباروری است. برای درمان PCOS از روشهای مختلفی استفاده میشود که برخی از آنها مناسب دختر مجرد نیست و برخی دیگر برای کلیه خانمهای مجرد و متأهل به کار میرود.
علائم تنبلی تخمدان در دختران
در بسیاری از مواقع، علائم تنبلی تخمدان در دختر مجرد با زنان متأهل متفاوت است. در واقع، اغلب بانوان متأهل پس از ناکامی طولانیمدت در تلاش برای فرزندآوری و مشاهده علائم نازایی در خود، به پزشک مراجعه میکنند؛ اما نشانههای ناباروری در دختران مجرد قابل تشخیص نیست و بنابراین باید علائم دیگری مورد توجه قرار گیرد. اصلیترین علائم این بیماری شامل قاعدگی نامنظم، مشکلات پوستی، اختلال در رشد مو و افزایش وزن یا چاق شدن است که در ادامه به آن میپردازیم:
تنبلی تخمدان و پریود نشدن
در نخستین ماههای پس از بلوغ، قاعدگی نامنظم و پریود نشدن در دختر نوجوان طبیعی است و لزوماً به تنبلی تخمدان ارتباطی ندارد. اما ادامه یافتن بینظمی چرخه قاعدگی در دختران مجرد بهویژه فاصله زیاد بین هر دو عادت ماهانه را باید جدی گرفت و جهت تشخیص علت و اقدام به درمان آن، به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد.
تنبلی تخمدان و مشکلات پوستی
گاهی هدف از درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد و خانمهای متأهل، رفع مشکلات پوستی ناشی از آن است. چراکه سندرم تخمدان پلیکیستیک با ایجاد اختلال در سطح هورمونهای بدن بهویژه افزایش هورمون مردانه آندروژن، موجب چربی پوست و درنتیجه جوش و آکنه در نواحی مختلف صورت و بدن میشود.
پرمویی ناشی از تنبلی تخمدان
یکی دیگر از علائم تنبلی تخمدان در دختران بروز هیرسوتیسم یا پرمویی مردانه است که در اثر افزایش سطوح آندروژن رخ میدهد. طی این عارضه، رشد موهای زائد ضخیم و سیاه در نواحی صورت، چانه، سینه، پایین شکم و بین رانها افزایش مییابد و در موارد خاصی موی سر با الگوی مردانه ریزش پیدا میکند.
اضافه وزن و چاقی
بروز افزایش وزن غیرطبیعی و چاقی مفرط، از دیگر علائم تنبلی تخمدان در دختر مجرد است که عواملی نظیر کمتحرکی و پرخوری نیز باعث تشدید آن میشود. رژیم غذایی پرکالری در کنار کاهش متابولیسم بدن (به علت تنبلی تخمدان) موجب افزایش تجمع چربی و چاقی میگردد؛ اما باید دانست که این عارضه در همه افراد رخ نمیدهد و برخی از مبتلایان به PCOS بسیار لاغر هستند.
سریع ترین درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد
با اقدام بهموقع برای تشخیص بیماری، یافتن سریعترین درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد کار سختی نیست. پزشک معمولاً پس از دریافت شرح حال و انجام معاینات و آزمایشهای لازم، روش درمانی مناسبی را جهت کنترل علائم موجود و پیشگیری از تشدید عوارض به کار میبرد. باید گفت اگرچه سندرم تخمدان پلیکیستیک اغلب بهطور کامل درمان نمیشود، اما با مدیریت آن میتوان روال طبیعی زندگی را در پیش گرفت و شانس بارداریهای موفق در آینده را نیز برای خود حفظ نمود.
درمان تنبلی تخمدان در خانه
اصلاح سبک زندگی، یکی از راههای مؤثر درمان تنبلی تخمدان در خانه و بهبود علائم و عوارض آن است. برای در پیش گرفتن سبک زندگی سالم باید عادات غلط را ترک کرد و برنامه روزمره مناسبی انتخاب نمود. این فرایند شامل اقدامات زیر است:
- انتخاب رژیم غذایی سالم
- کاهش وزن با ورزش منظم روزانه مانند پیادهروی
- ترک الکل و انواع دخانیات
- مدیریت استرس
برای تنبلی تخمدان چه بخوریم؟
در پاسخ به این سؤال که برای درمان تنبلی تخمدان چه بخوریم باید گفت انتخاب رژیم غذایی مناسب، براساس تشخیص پزشک و وضعیت جسمانی فرد انجام میشود. مهمترین نکات تغذیهای در دختران مبتلا به PCOS شامل موارد زیر است:
- پرهیز از مصرف خوراکیهای پرکالری و غیر ارگانیک
- اجتناب از غذاهای چرب، شیرین و خوراکیهای هورمونی همچون مرغ
- افزایش مصرف میوه و سبزیجات
داروی درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد
پزشکان برای درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد و بانوان متأهل از داروهای مختلفی کمک میگیرند. برخی از این داروها شامل تزریق هورمونهایی جهت تنظیم و کاهش سطوح هورمون مردانه در بدن است. داروهای درمان دیابت نظیر متفورمین نیز با کاهش علائم مردانه باعث بهبود سندرم تخمدان پلیکیستیک میشوند.
بهترین قرص برای تنبلی تخمدان
بسیاری از دختران مجرد برای درمان PCOS به دنبال بهترین قرص تنبلی تخمدان میگردند. پزشک متخصص اغلب قرص ضدبارداری را برای رفع علائم و عوارض تجویز میکند. گاهی لازم است قرصهای پیشگیری از بارداری همچون LD تا زمان یائسگی مصرف شود؛ اما نباید این داروها را بدون تجویز پزشک استفاده نمود.
درمان تنبلی تخمدان با عمل جراحی لاپاراسکوپی
تهاجمیترین راه درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد استفاده از عمل جراحی لاپاراسکوپی است. طی این تکنیک که ابزار جراحی از مسیر برشهای کوچکی بر روی شکم وارد بدن میشود، بافتهای ترشحکننده هورمون مردانه از روی تخمدانها برداشته شده و بدین ترتیب علائم بیماری کاهش مییابد.
درمان تنبلی تخمدان چقدر طول می کشد؟
بسته به نوع علائم و شدت عوارض، مدت زمان درمان تنبلی تخمدان در دختر مجرد یا خانمهای متأهل متفاوت است. از عوامل مؤثر بر طول درمان باید به سن بیمار، خفیف یا شدید بودن تنبلی تخمدان، ابتلا به سایر بیماریها همچون فیبروم رحمی و… اشاره کرد. بهترین زمان برای مراجعه به پزشک زمانی است که نخستین علائم PCOS مشاهده میشود؛ اما با انجام معاینه و چکاپ منظم سالانه میتوان در اولین فرصت سندرم تخمدان پلیکیستیک را تشخیص داد و نسبت به درمان آن اقدام کرد.
عوارض تنبلی تخمدان در دختران
ابتلا به تنبلی تخمدان در دختران و عدم درمان مؤثر آن باعث بروز عوارض و پیامدهایی میشود که برخی از آنها تأثیرات جدی و بلندمدتی روی سلامت فرد میگذارد. مهمترین عوارض تنبلی تخمدان در دختر مجرد عبارتاند از:
- افزایش ریسک ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی
- خطر بروز فشار خون و چربی بالا
- ناباروری ناشی از تأخیر تخمکگذاری در آینده
- افزایش خطر سرطان و کیست تخمدان در دختران
- افسردگی و استرس
- احتمال بروز یائسگی زودرس
- بالا رفتن ریسک سرطان رحم در سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی
- احتمال سقط جنین پس از ازدواج در صورت عدم درمان تنبلی تخمدان
علل و دلایل ابتلا به تنبلی تخمدان
اگرچه هنوز علت قطعی تنبلی تخمدان در دختران مجرد و زنان متأهل مشخص نشده، اما به نظر میرسد ویژگیهای ارثی و ژنتیکی عامل اصلی این بیماری باشد. بانوانی که در میان اعضای خانواده خود (بهویژه مادر و خواهر) دارای سابقه سندرم تخمدان پلیکیستیک هستند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. بهعلاوه، بررسیها نشان داده که عوامل محیطی و سبک زندگی نظیر کمتحرکی، پرخوری، چاقی و اضافهوزن و… خطر بروز PCOS را افزایش میدهد.