علت کمردرد در اوایل بارداری و روش های پیشگیری از آن

کمردرد در دوران بارداری عارضه ای است که بسیاری از زنان در دوران بارداری تجربه می کنند. بارداری با ایجاد شرایط خاص در ظاهر، شکل و فیزیولوژی بدن باعث ایجاد کمردرد می شود. این درد معمولاً پس از زایمان از بین می رود و در موارد معدودی به مدت طولانی ادامه می یابد.

کمردرد در بارداری نشانه چیست؟

کمردرد در دوران بارداری بسیار طبیعی است. تحقیقات نشان داده است که این درد به خصوص در پنج تا هفت ماهگی به سراغ زنان باردار می رود. با این حال، شروع کمردرد از هفته 8 تا 12 غیر معمول نیست.

اگر فردی سابقه کمردرد داشته باشد، به احتمال زیاد در دوران بارداری دچار کمردرد می شود. تقریبا دو سوم زنان باردار این درد را در دوران بارداری تجربه می کنند.

چه قسمتی از کمر در بارداری درد می کند؟

کمردرد در قسمت پایین کمر، جایی که ستون فقرات به لگن متصل می شود، رخ می دهد. در این قسمت مفصلی به نام مفصل خاجی وجود دارد که وظیفه اتصال ستون فقرات به لگن را بر عهده دارد.

کمردرد در بارداری زمانی اتفاق می افتد که به دلایل مختلف ناشی از بارداری به مفصل خاجی فشار وارد شود.

علل کمر درد در بارداری

تغییرات هورمونی

در سه ماهه اول بارداری، سطح هورمون پروژسترون افزایش می یابد و باعث شل شدن عضلات و رباط های لگن می شود. هورمون دیگر ریلکسین است که از انقباضات رحمی در ماه های اولیه بارداری جلوگیری می کند. همچنین تغییرات هورمونی باعث شل شدن رباط ها و مفاصل ران می شود. این نیز یکی از دلایل کمردرد است.

فشار

اکثر مادران در ماه های اولیه بارداری استرس زیادی را تجربه می کنند. استرس باعث علائم فیزیکی مانند سردرد، خستگی و دردهای عضلانی مانند کمردرد می شود.

تغییر در وضعیت بدن

ایستادن یا نشستن و خم شدن زیاد به مهره های کمر فشار وارد می کند. همچنین به دلیل رشد کودک شکم به سمت جلو بزرگ می شود و این باعث فشار به مهره های کمر می شود.

بنابراین با توجه به دلایل فوق می توان نتیجه گرفت که کمردرد در دوران بارداری به خصوص در ماه های اول کاملا طبیعی است.

در برخی از مادران کمردرد فقط لگن و کمر را درگیر می کند. اما برخی افراد علائمی مانند سیاتیک دارند.

پیشگیری و درمان کمردرد در دوران بارداری

در دوران بارداری مجاز به مصرف بسیاری از داروها نیستید. در این شرایط ورزش منظم می تواند علائم کمردرد در دوران بارداری را کاهش دهد.

حفظ وضعیت بدنی مناسب و قرار دادن کیسه های حرارتی روی ناحیه درد نیز به تسکین کمردرد کمک می کند.

فیزیوتراپی

بسیاری از فیزیوتراپیست ها از روش هایی مانند اولتراسوند یا تحریک الکتریکی برای درمان کمردرد استفاده می کنند. اما انجام این درمان ها در دوران بارداری ممکن است برای مادر یا جنین مناسب نباشد. بنابراین، درمان های دیگری مانند موارد زیر توصیه می شود:

• ورزش درمانی
• به مادر بیاموزید که وضعیت بدن را اصلاح کند.
• درمان های دستی مانند ماساژ یا تحرک مفصل
• بستن بریس و کمربند طبی
• ترکیبی از درمان های مختلف.
• گرما درمانی یا سرما درمانی
• وضعیت بدن هنگام ایستادن و راه رفتن.

شکی نیست که خمیدن فشار بیشتری به ستون فقرات شما وارد می کند. بنابراین سعی کنید هنگام راه رفتن یا ایستادن ستون فقرات خود را صاف نگه دارید. چانه خود را به داخل بکشید، سر خود را صاف نگه دارید و زانوهای خود را قفل نکنید.

وضعیت بدن هنگام خواب

سعی کنید به پهلو روی یک تشک سفت بخوابید. اگر تشک سفت ندارید، یک تخته زیر تشک قرار دهید تا به تشک قدرت بیشتری برای حمایت از بدن شما بدهد. یک بالش بین زانوها یا زیر ناف خود قرار دهید تا فشار از روی کمرتان کم شود. مطمئن شوید که فقط سرتان روی بالش باشد نه شانه هایتان.

وضعیت بدن هنگام نشستن

سعی کنید در حالت نشسته کمر خود را صاف نگه دارید و شانه های خود را عقب نگه دارید. یک بالش کوچک یا حوله غلتان را پشت سر خود قرار دهید تا راحت‌تر بنشینید. کف پاهای خود را روی زمین قرار دهید و مفاصل ران و زانو را در زاویه 90 درجه نگه دارید.

بسته حرارتی، پد حرارتی، بسته حرارتی قابل استفاده در مایکروویو، یا بطری آب گرم

قرار دادن یک پد گرم کننده یا مشابه آن بر روی کمر می تواند به تسکین کمردرد در اوایل بارداری  کمک کند. اطمینان حاصل کنید که پد حرارتی خیلی داغ نباشد و بیش از ده دقیقه آن را روی ناحیه دردناک نگذارید. بسته حرارتی بدن را تحریک می کند تا اندورفین تولید کند که مسکن طبیعی بدن است.

ورزش

تمرینات تمدد اعصاب: ورزش هایی مانند تنفس عمیق، تمرکز حواس و سایر تکنیک های آرام سازی به تسکین کمردرد ناشی از استرس و فشار مربوط به سفتی عضلات پشت کمک می کند.
ورزش هایی مانند پیاده روی، شنا، یوگای بارداری و تمرینات کششی برای تسکین کمردرد در اوایل بارداری و به طور کلی کمردرد در دوران بارداری مفید هستند. ورزش از خشک شدن ماهیچه ها که یکی از دلایل کمردرد است جلوگیری می کند. بسیاری از داروها در دوران بارداری مجاز نیستند. خوشبختانه تاثیر ورزش منظم در کاهش علائم کمردرد در دوران بارداری به اثبات رسیده است.
از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید
اگر شغل شما مستلزم این است که برای مدت طولانی روی پای خود باشید، مرتباً موقعیت خود را تغییر دهید. بهتر است یک پا را روی جعبه یا چهارپایه کوتاه قرار دهید و تقریباً هر 5 دقیقه یکبار وضعیت پاها را تغییر دهید. همچنین ارتفاع میز و صندلی خود را تنظیم کنید تا مجبور نباشید خمیده شوید.