این دسته از مردان بیشتر در معرض ناباروری قرار می گیرند

علل ناباروری مردان

1. اختلالات اسپرم

2. انزال رتروگراد

3. انسداد

4. مشکلات هورمونی در ناباروری مردان

5. مشکلات جسمی

6. واریکوسل

کدام دسته از مردان بیشتر در معرض ناباروری قرار می گیرند؟

• اضافه وزن و چاقی
• سن بالای 40 سال
• قرارگیری در معرض تشعشعات
• قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند سرب، جیوه یا آفت کش ها.
• مصرف مداوم تنباکو و الکل.
• مصرف برخی از داروها مانند فلوتامید، سیپروترون، سایمتیدین، کتوکونازول.
• استفاده مداوم از سونا یا جکوزی (گرمای بیش از حد به بیضه ها آسیب می رساند)
• افرادی که سابقه بیماری های مربوط به بیضه ها را دارند.
• قرار گرفتن در معرض تستوسترون

ناباروری ناشی از مشکلی در دستگاه تناسلی است که در روند بچه دار شدن اختلال ایجاد می کند و در مردان و زنان دیده می شود. اگر زن و شوهری با وجود داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و بدون روش های پیشگیری از بارداری، برای یک سال مداوم باردار نشوند، احتمالاً یکی از زوجین مشکل ناباروری دارد.

چه عواملی باعث ناباروری در مردان می شود

مهمترین دلایل ناباروری مردان عبارتند از: مشکلی به نام واریکوسل. این مشکل زمانی رخ می دهد که سیاهرگ های بیضه مرد بیش از حد بزرگ باشد. این مشکل باعث گرم شدن بیضه ها می شود. این گرما می تواند تعداد اسپرم ها را کاهش دهد یا شکل آنها را تغییر دهد. عوامل دیگری که باعث کاهش تولید یا عدم تولید اسپرم می شود. حرکات اسپرم این مورد احتمالاً تحت تأثیر شکل اسپرم است. گاهی اوقات آسیب به سیستم تولید مثل مانع از حرکت اسپرم در این سیستم می شود. گاهی اوقات یک مرد مشکلات ژنتیکی یا مادرزادی دارد که روی اسپرم او تأثیر می گذارد. در بعضی مواقع، مشکلات به دلیل بیماری یا آسیب در طول زندگی ایجاد می شود. به عنوان مثال، فیبروز کیستیک اغلب باعث ناباروری مردان می شود.

کدام دسته از مردان بیشتر در معرض ناباروری قرار می گیرند؟

• اضافه وزن و چاقی
• سن بالای 40 سال
• قرارگیری در معرض تشعشعات
• قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند سرب، جیوه یا آفت کش ها.
• مصرف مداوم تنباکو و الکل.
• مصرف برخی از داروها مانند فلوتامید، سیپروترون، سایمتیدین، کتوکونازول.
• استفاده مداوم از سونا یا جکوزی (گرمای بیش از حد به بیضه ها آسیب می رساند)
• افرادی که سابقه بیماری های مربوط به بیضه ها را دارند.
• قرار گرفتن در معرض تستوسترون

علل ناباروری مردان

علت ناباروری در مردان می تواند ناشی از عوامل بیولوژیکی و محیطی باشد. در زیر به بررسی مهم ترین علل ناباروری مردان می پردازیم:

1. اختلالات اسپرم

شایع ترین علت ناباروری در مردان را می توان به مشکلات مربوط به تولید و رشد اسپرم نسبت داد. در این مورد، اسپرم:

• به درستی توسعه نمی یابد.
• شکل عجیبی خواهد داشت.
• در مسیر درستی حرکت نمی کند.
• در مقادیر بسیار کم تولید می شود. (الیگواسپرمی)
• اصلا اتفاق نمی افتد. (آزواسپرمی)

بسیاری از مردان با این ویژگی به دنیا می آیند. اما سبک زندگی صحیح می تواند تا حدودی مشکلات ناشی از تولید و رشد اسپرم را کاهش دهد. مصرف زیاد الکل و سیگار کشیدن به شدت بر اسپرم تاثیر می گذارد. سایر عواملی که می توانند باعث تولید کم یا غیرطبیعی اسپرم شوند عبارتند از عفونت های دوران کودکی (بیماری اوریون)، مشکلات کروموزومی (تستوسترون پایین)، بیماری های مزمن (نارسایی کلیه)، و استفاده از برخی داروها.

از سوی دیگر، آسیب به دستگاه تناسلی مردان می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تولید اسپرم شود. تحقیقات نشان داده است که از هر 10 مرد مبتلا به آزواسپرمی، 4 نفر با لوله های حامل اسپرم مشکل دارند. این مشکلات بیشتر نوعی انسداد ناشی از عفونت یا مادرزادی است.

2. انزال رتروگراد

در این حالت که علائم آن ناشی از کدر شدن ادرار و انزال خشک است، منی در بدن عقب می نشیند. در واقع، منی به جای خارج شدن از آلت تناسلی مردانه، وارد مثانه می شود. در مشکل انزال رتروگراد، اعصاب و ماهیچه های مثانه در هنگام ارگاسم بسته نمی شوند. در این مشکل اسپرم منی دارای اسپرم سالم است اما به دلیل عدم حرکت در جهت صحیح باید آن را یکی از عوامل ناباروری مردان دانست. انزال رتروگراد معمولاً با جراحی، دارو درمانی و درمان سیستم عصبی برطرف می شود.

3. انسداد

زمانی که مجاری حامل اسپرم مسدود شود، مرد با مشکل ناباروری مواجه خواهد شد. عواملی مانند جراحی وازکتومی، عفونت های مداوم، نقایص مادرزادی، یا التهاب و تورم می توانند باعث انسداد آن ناحیه شوند. در این حالت اسپرم ها توانایی خروج از بیضه و بدن را در هنگام انزال ندارند.

4. مشکلات هورمونی در ناباروری مردان

سطح هورمون های جنسی مردانه و تولید اسپرم توسط مجموعه ای از غدد و هورمون های آنها تنظیم می شود. اختلال در این روند را می توان عامل ناباروری در مردان دانست. البته درصد کمی از ناباروری مردان ناشی از مشکلات هورمونی است. علل ناباروری مردان ناشی از مشکلات هورمونی عبارتند از:

• تغییر تولید هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) توسط غده هیپوفیز
• کمبود تستوسترون
• افزایش سطح هورمون پرولاکتین (از 10 تا 40 درصد مردان نابارور از آن رنج می برند. افزایش این هورمون باعث کاهش تولید اسپرم، میل جنسی یا ناتوانی جنسی می شود).
• پرکاری تیروئید
• کم کاری غده تیروئید (باعث کاهش کیفیت اسپرم، تضعیف عملکرد بیضه و تغییر میل جنسی می شود و تنها در 1 درصد از مردان نابارور دیده می شود).
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (باعث کاهش تعداد اسپرم و تحرک کم می شود که تعداد اسپرم های نابالغ را افزایش می دهد. این وضعیت تنها در 1% از مردان نابارور دیده می شود)

5. مشکلات جسمی

مشکلات جسمانی را می توان یکی از مهم ترین علل ناباروری مردان دانست. این مشکلات در روند تولید اسپرم اختلال ایجاد می کند یا نزول آن از بیضه ها به نوک آلت تناسلی را مختل می کند. مشکلات فیزیکی معمولاً با تعداد کم اسپرم یا مورفولوژی (شکل) غیر طبیعی مشخص می شود. در زیر دلایل اصلی ناباروری مردان از نظر مشکلات جسمی آورده شده است:

• افزایش سن (بعد از 40 سالگی)
• افزایش وزن (شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از 30)
• مصرف زیاد الکل، سیگار و مواد اعتیادآور (به دلیل وجود نیکوتین و کانابینوئیدها در بافت بیضه)

6. واریکوسل

واریکوسل بزرگ شدن عروق داخل کیسه بیضه است که دمای بیضه ها را افزایش می دهد و بر تولید و کیفیت اسپرم تاثیر می گذارد. این وضعیت می تواند یک یا هر دو بیضه را تحت تاثیر قرار دهد و باعث کاهش تعداد اسپرم و مورفولوژی غیر طبیعی اسپرم شود که از علل شناخته شده ناباروری مردان است.

در این مشکل به دلیل انسداد مسیر، زهکشی مناسب خون صورت نمی گیرد و رشد اسپرم آسیب می بیند. به این ترتیب خون از ناحیه شکم به بیضه ها می رسد و آن را بیش از حد گرم می کند. گرمای بیضه ها مانع از تولید اسپرم کافی و سالم می شود. خوشبختانه، واریکوسل به روش‌های مختلفی قابل درمان است، اما موفق‌ترین درمان‌ها شامل جراحی اصلاحی است.

درمان ناباروری مردان.

در بیشتر موارد، نمی توان علت دقیق ناباروری را تعیین کرد. اما اگرچه علل ناباروری به طور دقیق شناسایی نشده است، اما می توان از چندین روش برای درمان ناباروری مردان استفاده کرد. روش های درمان ناباروری در مردان عبارتند از:

جراحی: اگر مشکلات واریکوسل یا واریکوسل دلیل ناباروری مردان باشد، جراحی یکی از روش های درمانی موثر است.
بهبود عفونت: همانطور که اشاره کردیم عفونت یکی از علل ناباروری مردان است. درمان آنتی بیوتیکی می تواند عفونت دستگاه تناسلی را درمان کند.
رفع اختلالات جنسی: اختلال نعوظ و انزال زودرس یکی از علل ناباروری در مردان است. درمان و مشاوره با متخصص جنسی به بهبود کیفیت رابطه جنسی کمک می کند و سپس ناباروری از بین می رود.
هورمون درمانی: در مواردی که ناباروری به دلیل اختلالات هورمونی و کاهش یا افزایش هورمونی رخ می دهد از هورمون درمانی استفاده می شود.
روش‌های کمک باروری: مانند جمع‌آوری اسپرم از طریق انزال طبیعی، جراحی یا از اهداکننده و سپس قرار دادن آنها در دستگاه تناسلی زنان یا انجام لقاح آزمایشگاهی (IVF).