بیلی روبین چیست؟ تاثیر بیلی روبین بر زردی نوزاد و بزرگسالان!

بیلی روبین یک ماده زرد رنگ است که در طی فرایند طبیعی بدن شما، برای تجزیه گلبول‌های قرمز قدیمی ساخته می‌شود. بیلی روبین در صفرا یافت می‌شود، مایعی که کبد شما می‌سازد و به هضم غذا کمک می‌کند.

اگر کبد شما سالم باشد، بیشتر بیلی روبین را از بدن شما خارج می‌کند. اگر کبد شما آسیب دیده باشد، بیلی روبین می‌تواند از کبد به داخل خون شما نشت کند. هنگامی که بیلی روبین بیش از حد وارد جریان خون می‌شود، می‌تواند باعث به وجود آمدن بیماری زردی شود، وضعیتی که باعث زرد شدن پوست و چشم‌ها می‌شود. علائم زردی همراه با آزمایش خون بیلی روبین می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا متوجه شود که آیا شما به بیماری کبدی مبتلا هستید یا خیر.

وضعیت سطح بیلی روبین بالا هیپربیلی روبینمی نامیده می‌شود. معمولاً نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است، بنابراین اگر نتایج آزمایش نشان می‌دهد که بیلی روبین بالایی دارید، مراجعه به پزشک ضروری است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد علائم و علت بیلی روبین خون و تأثیر بیلی روبین بالا در زردی نوزاد، ادامه مطلب قطعاً برای شما مفید خواهد بود، با ما همراه باشید.

بیلی روبین چیست؟

بیلی روبین از گلبول‌های قرمز قدیمی شکسته شده حاصل می‌شود. هنگامی که گلبول‌های قرمز خون چرخه زندگی خود را در بدن به پایان می‌رساند، تجزیه می‌شوند و از طریق جریان خون برای پردازش به کبد می‌رسند. کبد، بیلی روبین را با سایر مواد زائد در مایعی به نام صفرا دسته بندی می‌کند. صفرا از طریق روده از بدن خارج می‌شود. بیلی روبین رنگ‌دانه‌ای است که به صفرا حالتی زرد رنگ می‌دهد. همچنین به مدفوع رنگ می‌دهد.

بیلی روبین در بدن چه کار می‌کند؟

بیلی روبین محصول زائد گلبول‌های قرمز است. به طور معمول، بدن آن را از طریق روده‌ها دفع می‌کند. مطالعات فعلی نشان می‌دهد که بیلی روبین ممکن است به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند که به محافظت در برابر بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند. با این حال، مقدار زیاد آن می‌تواند سمی باشد. اگر در خون انباشته شود، می‌تواند باعث ایجاد بیماری در بدن شود. همچنین می‌تواند اعصاب زیر پوست را تحریک کرده و باعث خارش شود.

آزمایش بیلی روبین چیست؟

آزمایش خون بیلی روبین سطح بیلی روبین خون شما را اندازه گیری می‌کند. با نمونه گیری از خون و ارسال آن برای آزمایشگاه، سطح بیلی روبین خون اندازه گیری می‌شود تا تعیین شود که آیا در محدوده طبیعی هستند یا خیر. سطوح بیلی روبین بالا یا پایین ممکن است نشان دهنده این باشد که بخشی از فرایند شکستن و پاک‌سازی گلبول‌های قرمز قدیمی به درستی کار نمی‌کند.

بیلی روبین در بزرگسالان

در بزرگسالان، پزشک نمونه خون را از طریق یک سوزن از ورید بازو جمع آوری می‌کند. پزشک اغلب آزمایش خون بیلی روبین را در کنار سایر آزمایش‌ها برای ارزیابی عملکرد کبد درخواست می‌کند.

سایر آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون، معاینه فیزیکی، تست‌های تصویربرداری برای کبد، آندوسکوپی و… باشد که به ارزیابی مقدار بیلی روبین و وضعیت کبد بزرگسالان کمک می‌کند تا پزشک متخصص بتواند با استفاده از آن بهترین درمان زردی بزرگسالان را تجویز کند.

بیلی روبین بالا نشانه چیست؟

آزمایش بیلی روبین اغلب برای بررسی سلامت کبد انجام می‌شود. تست بیلی روبین یکی از راه‌های جامع تست عملکرد کبد است که محصولات مختلف کبد را در خون اندازه گیری می‌کند. اگر این مقادیر بالا یا پایین باشند، ممکن است نشان دهند که کبد به نوعی در حال مبارزه است.

زردی اغلب اولین علامتی است که پزشک را وادار می‌کند تا سطح بیلی روبین را بررسی و آزمایش کند. همچنین بیلی روبین بالا در خون می‌تواند بر روی ادرار انسان تأثیر بگذارد و آن را تیره‌تر کند. اگر بیلی روبین خون آن‌طور که باید از بدن دفع نشود، ممکن است مدفوع، روشن‌تر بشود.

چه چیزی باعث افزایش سطح بیلی روبین (هیپربیلی روبینمی) می‌شود؟

سطح بیلی روبین در خون می‌تواند به دلیل عوامل زیر بالا برود:

• بدن خیلی سریع گلبول‌های قرمز خون را تجزیه می‌کند. یک اختلال خونی مانند کم خونی همولیتیک که گلبول‌های قرمز خون را از بین می‌برد، ممکن است بیش از حد بیلی روبین در بدن تولید کند.
• کبد در تلاش است تا به طور طبیعی بیلی روبین خود را پردازش و دفع کند. کبد ممکن است با اضافه بار سمی گاه به گاه دست و پنجه نرم کند، یا ممکن است یک بیماری مزمن کبدی داشته باشد که بر عملکرد آن تأثیر می‌گذارد.
• سیستم صفراوی، صفرا را به طور مؤثر پاک نمی‌کند. ممکن است انسدادی در مجاری صفراوی یا کیسه صفرا وجود داشته باشد که باعث برگشت صفرا و نشت آن به جریان خون شما می‌شود.

چه چیزی باعث کاهش سطح بیلی روبین (هیپو بیلی روبینمی) می‌شود؟

برخی از داروها می‌توانند سطح بیلی روبین را کاهش دهند، از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، قرص‌های ضد بارداری، قرص‌های خواب آور و داروهای تشنج. سطوح پایین بیلی روبین خون معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.

چه سطحی از بیلی روبین برای بدن خطرناک است؟

در نوزادان، سطوح بالای بیلی روبین خون در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض زردی نوزاد شود، از جمله کرنیکتروس، وضعیتی که می‌تواند به آسیب مغزی، ناتوانی‌های ذهنی، و مشکلات شنوایی یا بینایی دچار شود.

برای نوزادان کمی متفاوت است. سطوح نرمال برای نوزادان می‌تواند بین 1.0 تا 12.0 میلی گرم در دسی لیتر باشد. در بیشتر مواقع، هیپربیلی روبینمی در نوزادان قابل پیش بینی است.

علائم بیلی روبین بالا چیست؟

سطوح بالای بیلی روبین در خون می‌تواند باعث زردی شود که ممکن است علائمی مانند:

• زرد شدن پوست
• زرد شدن سفیدی چشم
• ادرار تیره رنگ
• خارش پوست
• مدفوع رنگ روشن
• حالت تهوع
• استفراغ
• دل درد
• نفخ
• کاهش وزن
• سردرد
• گیجی
• خستگی
• خواب آلودگی

توجه داشته باشید که در صورت مشاهده هرکدام از این علائم در نوزاد یا خودتان باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا در صورت لزوم درمان مناسب صورت بگیرد.

علت بیلی روبین بالا چیست؟

سطح بیلی روبین بالا می‌تواند نشانه‌ای از چندین بیماری باشد. پزشک، علائم شما و همچنین سایر نتایج آزمایش را در نظر می‌گیرد تا بتواند دلیل این اتفاق را دقیق‌تر تشخیص دهد.

از جمله علت‌های وقوع بیلی روبین بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. سنگ‌های صفراوی: این سنگ‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که موادی مانند کلسترول یا بیلی روبین در کیسه صفرا سفت شوند. کیسه صفرا، ماده صفرا را ذخیره می‌کند، این مایع گوارشی به تجزیه چربی‌ها قبل از ورود به روده‌ها کمک می‌کند.
2. سندرم گیلبرت: این سندروم یک بیماری ژنتیکی کبدی است که باعث می‌شود کبد شما بیلی روبین را به درستی پردازش نکند. این بیماری باعث می‌شود که بیلی روبین در جریان خون شما جمع شود.
3. اختلال عملکرد کبد: اختلال کبد شرایطی است که مستقیماً بر روی عملکرد کبد شما تأثیر می‌گذارد و باعث به وجود آمدن بیلی روبین در خون شما می‌شود. کبد برای حذف و دفع بیلی روبین از جریان خون بسیار حیاتی است و اختلال در عملکرد آن می‌تواند به دلیل بیماری‌هایی مانند سیروز، سرطان کبد یا هپاتیت خود ایمنی اشاره کرد.
4. هپاتیت: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که کبد شما ملتهب می‌شود و اغلب به دلیل عفونت ویروسی نیز اتفاق می‌افتد. هنگامی که کبد ملتهب می‌شود، کبد شما نمی‌تواند به راحتی بیلی روبین را پردازش کند و منجر به تجمع آن در خون شما می‌شود.
5. انسداد مجرای صفراوی: مجاری صفراوی کبد شما را به کیسه صفرا و دهانه روده کوچک شما متصل می‌کند. آنها به حرکت صفرا که حاوی بیلی روبین است کمک می‌کنند. اگر این مجاری ملتهب یا مسدود شوند، صفرا را نمی‌توان به اندازه کافی تخلیه کرد. این امر می‌تواند منجر به افزایش سطح بیلی روبین شود.
6. کم خونی همولیتیک: این اتفاق زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های خونی خیلی سریع در جریان خون شما تجزیه می‌شوند. گاهی اوقات به صورت ژنتیکی این اتفاق رخ می‌دهد، اما شرایط خودایمنی، بزرگ شدن طحال یا عفونت نیز می‌تواند باعث آن شود.

بیلی روبین نوزاد

نوزادانی که سطح بیلی روبین بالایی دارند، وضعیتی دارند که پزشکان آن را هیپربیلی روبینمی نوزادی یا زردی در نوزادان می‌نامند.

بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2023 از منبع مورد اعتماد، تقریباً 80 درصد از نوزادان نارس در 2 تا 4 روز اول پس از تولد اگر سطح بیلی روبین آنها 5 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر باشد دچار بیماری زردی میشوند.

در نوزادان، کبد چندین روز طول می‌کشد تا به اندازه کافی بیلی روبین را پردازش کند. زردی نوزاد زمانی رخ می‌دهد که کبد برای پردازش بیلی روبین کاملاً آماده نیست و تجمع در خون باعث می‌شود بافت‌های خاصی زرد به نظر برسند.

این امر به این دلیل اتفاق می‌افتد که نوزادان دارای گلبول‌های قرمز بیشتری هستند و آنها را سریع‌تر تجزیه می‌کنند، اما کبد آنها به اندازه کافی رشد نکرده است که بتواند به این روند ادامه دهد.

اگر زردی در 24 ساعت اول پس از تولد رخ دهد، یا اگر سطح بیلی روبین بالا باشد یا به خودی خود کاهش نیاید، پزشکان ممکن است درمان هایی مانند استفاده از دستگاه فتوتراپی یا همان نوردرمانی را تجویز کنند زیرا اجاره دستگاه فتوتراپی، سریعترین راه درمان زردی است و با هزینه اقتصادی به راحتی میتوان نوزاد را در منزل درمان کرد.

نتیجه گیری

بدن با تجزیه گلبول‌های قرمز بیلی روبین تولید می‌کند و کبد به دفع آن کمک می‌کند. سطوح بالای بیلی روبین در بزرگسالان می‌تواند ناشی از بیماری کبد، پانکراتیت، برخی سرطان‌ها و سایر مشکلات سلامتی باشد.

در بزرگسالان، زردی معمولاً به دلیل یک بیماری پزشکی ایجاد می‌شود. این زردی پاتولوژیک نامیده می‌شود و شدیدتر است.

پزشکان معمولاً برای آزمایش سطح بیلی روبین بالا درخواست آزمایش خون می‌کنند و درمان مورد نیاز فرد با توجه به علت بیماری به وجود آمده تجویز می‌شود.
در نوزادان نیز با بالا رفتن بیلی روبین خون، نوزاد دچار زردی می‌شود؛ زردی نوزاد معمولاً خود به خود رفع می‌شود؛ اما توجه داشته باشید که باید به پزشک متخصص نوزادان مراجعه کنید و با استفاده از تشخیص پزشک، درمان نوزاد خود را آغاز کنید.