دلایل بی اشتهایی کودک: راه های پیشگیری و درمان آن

علت بی اشتهایی کودک

رفتارهای والدین بویژه مادران در اوایل دوره شکل گیری عادات تغذیه ای کودک در نحوه تغذیه وی در سال های بعد موثر است. در ادامه با عوامل بی اشتهایی کودک و راههای برطرف کردن آن آشنا خواهید شد.

بسیاری از والدین می بینند زمانی که کودک خردسالشان به دلیل اینکه غذایی را دوست ندارد، اعتصاب غذا می کند. اما در بیشتر موارد، بچه ها بعد از چند ساعت، وقتی که شکمش قاروقور می کند، به سمت میز برمیگردند تا آن غذا را بخورد. 

اما اگر این کار بیشتر طول بکشد چه؟

خوب، برای کودکان در حال رشد طبیعی نیست که از خوردن غذا برای مدت طولانی امتناع کنند.کودکان در حالت طبیعی هر چند ساعت گرسنه می شوند و امتناع از خوردن، به احتمال زیاد نشانه یک مشکل اساسی پزشکی است.

اگر کودک خود را با تهدید و رشوه وادار به خوردن می کنید، بسیار اشتباه است. شما باید او را برای ارزیابی به پزشک اطفال ببرید.

علائم و نشانه های رایج بدغذایی و بی اشتهایی کودک

 بدغذایی رفتار طبیعی یک کودک نوپا است. اگر کودک شما هر کدام از رفتارهای زیر را نشان داد، کاملاً طبیعی است. 

از خوردن غذا براساس رنگ و یا بافتش خودداری می کند. 

تعداد کمی از غذاها را دوست دارد و جز آنها چیزی نمی خورد. 

نسبت به امتحان غذایی جدید امتناع می کند. 

از دست دادن علاقه شان نسبت به غذایی که عاشقش بودند. 

فقط می خواهند با یک قاشق یا چنگال غذا بخورند.

دلایل بی‌اشتهایی کودکان 

وجود بیماری در کودک

علت اول وجود نوعی بیماری در کودک. هر نوع بیماری یا داروی مصرفی‌ای که موجب زخم‌های دهان‌، تغییرحس  چشایی کودک، کاهش اشتها، تهوع و استفراغ شود و البته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می‌شود. در طول دوران مریضی یا نقاهت، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک‌، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می‌کند ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی‌، با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می‌گردد. فقط باید مراقب باشید، کمبود غذایی او به سوء تغذیه نیانجامد که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.

شما با مشورت کردن با پزشکتان (هر ۲ تا ۳ ماه یک بار)، در صورت نبودن این علائم و اطمینان از عدم وجود انگل در روده‌های کودکتان، می‌توانید مطمئن شوید که دلیل بی‌اشتهایی او مریضی نیست.

 وجود فشارهای روانی بر کودک

یک مشاجره خانوادگی، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده بر غذا خوردن کودکان، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله هستند. یکی از عوامل مهم در ایجاد بی اشتهایی، اختلالات روانی و ناراحتی‌های غیر ارگانیک است.‌ اضطراب، افسردگی، روابط غلط و نامناسب خانوادگی، کمبود محبت و عکس‌العمل‌های عاطفی نامناسب از جمله این علل می‌باشند.

اگر کودکتان علاقه‌ای به بازی ندارد یا به طور ناگهانی از انجام کارهای مورد علاقه‌اش دست کشیده و این حالت برای مدتی طول کشیده است، می‌تواند نشانه‌ای از افسردگی در کودک باشد، افسردگی در کودکان با تغییرات اشتها در ارتباط است. گاهی نیز کودک دچار وسواس کاهش وزن می‌شود و از غذا خوردن دست می‌کشد.

کاهش اشتها می‌تواند ناشی از عوارض جانبی برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها نیز باشد.

یبوست به دلیل حرکات نامنظم روده‌ها رخ می‌دهد و از دست دادن اشتها یکی از شاخص‌های واضح یبوست است.

یکی دیگر از موضوعاتی که در حال حاضر برای بیش‌تر خانواده‌ها مشکل ساز شده این است که کودکان زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند یا در فضای مجازی سرگرم هستند و از غذا خوردن غافل می‌شوند. البته تماشای تلویزیون وسرگرم شدن در فضای مجازی تیغ دو لبه‌ایست که در برخی کودکان ایجاد بی‌اشتهایی می‌کند اما برخی دیگر متوجه میزان غذا خوردن خود نیستند و تکنولوژی جدید باعث چاقی کودکان می‌شود.

استرس اثرات منفی زیادی بر کودکان دارد. از جمله این اثرات کاهش اشتها می‌باشد. استرس سبب می‌شود تا کودک میل خود به خوردن غذا را از دست بدهد و در خوابیدن نیز دچار مشکل شود. به همین جهت علت والدین بایستی علت ایجاد استرس را مشخص کرده و آن را رفع کنند. بعضی از دلایل شایع ایجاد استرس در کودکان شامل موارد زیر می‌باشد:

• بروز مشکلات در خانواده از جمله مرگ یکی از اعضای خانواده و یا مرگ حیوان خانگی و همچنین به دنیا آمدن فرزند دوم
• مورد آزار قرار گرفتن
• ناتوانی در مقابله با فشار و مشکلات تحصیلی و انتظارات غیر منطقی والدین

یکی دیگر از علت‌های بی‌اشتهایی کودک افسردگی است. بیشتر والدین بین افسردگی و غم و اندوه تفاوتی قائل نمی‌شوند. احساس غم و اندوه با گذشت زمان رفع می‌شود، ولی افسردگی به سادگی از بین نمی‌رود. افسردگی نه تنها باعث ناراحتی کودک می‌شود بلکه در زندگی روزمره کودک نیز اختلال ایجاد می‌کند.

افسردگی می‌تواند باعث شود تا کودک علاقه خود به انجام فعالیت‌های روزانه را از دست داده بدهد.  تغییر در عادات غذایی نیز می‌تواند نشان‌دهنده افسردگی باشد. در چنین مواردی مراجعه به مشاور روان‌شناسی کودک جهت رفع افسردگی کودک توصیه می‌شود.

درمان بی اشتهایی کودکان با راه حل هایی مخصوص والدین

خیلی از کودکان نوپا بد غذا می باشند. با امتناع از خوردن، کودک در حال تمرین استقلال خواهد بود و این وظیفه والدین است که غذایی سالم را به کودک داده و آموزش عادات غذایی خوب را به آن یاد دهند. در ادامه به چند مورد درمان و ترفند در خصوص بی اشتهایی کودکان و درمان بی اشتهایی در کودکان اشاره می نماییم:

۱- مسیر بهبود:

والدین نمی توانند کودک را مجبور به خوردن کنند. اما می توانند برای عادت دادن به خوردن غذایی سالم و خوش مزه ، کودک را تشویق نمایند.

۲- عادات غذایی سالم:

بگذارید فرزندتان مقدار غذایش را مطابق با میلش انتخاب کند. قاعده اصلی این می باشد که یک قاشق غذا خوری از هر نوع غذا را به ازای هر سال از سن کودکتان پیشنهاد کنید. غذا را در بشقاب های کوچک سرو نموده و به آن ها این شانس را بدهید تا برای بیشتر خوردن درخواست نمایند.

۳- صبور باشید:

خوراکی های جدید را چندین مرتبه به کودکتان دهید. شما ممکن است مجبور شوید که یک غذای جدید را ۱۰ الی ۱۵ مرتبه نشانش دهید.

۴- بگذارید کودکتان هم کمک نماید:

بگذارید کودکتان غذا را انتخاب نماید. راهی پیدا کنید که بتواند به آماده سازی غذا کمک کند. اگر آن ها در قسمت های مختلف تهیه غذا مشارکت داشته باشند، به احتمال بیشتری آن را می خورند.

۵- مسائل را بامزه نشان دهید:

غذا را به اشکال مختلفی تزیین نموده و به روشی خلاقانه بر روی بشقاب کودک خود نمایش دهید.

۶- انتخاب هایی را عرضه نمایید:

به جای استفاده از سبزیجات برای کودکتان، اجازه دهید تا او بین دو غذا، یکی را انتخاب کند.

۷- سس تهیه کنید:

جهت تشویق نمودن کودکتان، برای میوه و سبزیجات جدید، سس های سالمی را فراهم نمایید. این موارد می توانند شامل سس،  ماست و یا سس سالاد کم چرب باشند.

۸- الگوی خوبی برای کودکتان باشید:

اگر کودکتان شما را ببیند که انواع غذاهای سالمی را میل می کنید، احتمال دارد که او هم بخواهد آن ها را امتحان نماید. می توانید لیستی از غذاهایی را تهیه کنید که کودکتان آن ها را دوست می دارد.

۹- در زمان های مناسبی غذا بخورد:

طبق گفته های روانپزشک کودک به فرزندتان چند دقیقه قبل از زمان صرف غذا سر زده و به او بگویید که وقت خوردن غذا نزدیک می باشد. کودکان امکان دارد از فعالیت های خود خسته و یا هیجان زده باشند. به او اجازه دهید تا بداند تقریبا وقت خوردن غذا رسیده است تا فعالیتی که انجام می دهد را تمام کند.

۱۰- یک زمان به صورت روتین پایه گذاری نمایید:

از زمان غذا خوردن منظمی استفاده نمایید. زیرا کودکان با کارهای روتین بهتر کنار خواهند آمد. غدا را در یک محل و در یک زمان میل کنید.

۱۱- غذا خوردن را برای کنار هم بودن و همچنین صرف نمودن وقت با خانواده تان قرار دهید:

نگذارید که کودک هنگام صرف غذا با اسباب بازی هایش بازی نماید ، همچنین مطالعه کتاب و یا تماشای تلویزیون نباید در هنگام صرف غذا مجاز باشد.

۱۲- از غذا خوردن لذت ببرید:

اگر غذا خوردن خوشایند باشد ، فرزندتان بیشتر منتظر غذا خواهد بود. تلاش کنید از استدلال و یا منفی نگری در هنگام صرف غذا دوری کنید.

۱۳- انتظارات خود را مدیریت نمایید:

انتظار رفتاری را نداشته باشید که برای کودک شما خیلی دشوار باشد. به طور مثال، نباید انتظار این را داشته باشید که کودکتان بتواند با وسایل مختلفی غذا بخورد.